Przedsiębiorcy pozytywnie o elektronizacji doręczeń – wyniki badania ankietowego BCC i opinia do projektu ustawy

Wynikający wprost z aktualnie obowiązujących przepisów prawa wymóg doręczenia na papierze, skutecznie hamuje wykorzystanie doręczenia elektronicznego, znacznie szybszego, tańszego i prostszego w obsłudze. Należy zgodzić się z projektodawcą, iż obecnie obowiązujący system ePUAP był swego rodzaju rewolucją, ale nie doprowadził do planowanego upowszechnienia kontaktu pomiędzy obywatelami i przedsiębiorcami, a urzędem na oczekiwaną skalę.

Odnosząc się do poszczególnych zapisów projektu, BCC proponuje:

Art. 24 i art. 84 projektu:

Zgodnie z projektem, już samo posiadanie elektronicznej skrzynki doręczeń przez przedsiębiorcę ma z założenia – znajdującego odzwierciedlenie w przepisach art. 28 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 2 projektu ustawy – oznaczać oczekiwanie realizacji doręczeń elektronicznych zamiast papierowych od wszystkich podmiotów publicznych, bez potrzeby dodatkowego wnoszenia o zastosowanie takiego sposobu doręczania do każdego z tych podmiotów z osobna (jak to ma miejsce obecnie w niektórych procedurach, przytaczając jako przykład ustawę z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (w art. 39¹ § 1), czy ustawę z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (art. 144a § 1).

Jest to dobre rozwiązanie. W tym kontekście należy jednak uwzględnić także interes mikroprzedsiębiorców, najczęściej jednoosobowych firm zakładanych jeszcze w latach 90. XX wieku, którzy niekiedy w ogóle nie korzystają z jakikolwiek systemów informatycznych w ramach prowadzonej działalności. Wejście w życie nowych przepisów oznaczać będzie dla nich ryzyko zastosowania tzw. fikcji doręczenia w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie miał nawet świadomości, iż jakakolwiek korespondencja z urzędu, czy sądu była do niego kierowana. Nie można także wymagać od wszystkich przedsiębiorców biegłej obsługi systemów informatycznych, w tym skrzynek mailowych na utworzonych platformach.

Projekt pozwala, co prawda, w ramach art. 24 zrezygnować z korzystania z elektronicznego doręczenia, jednak – wobec nowych zapisów ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy – nie jest jasne, czy przepis ten będzie miał zastosowanie także do przedsiębiorców. Wobec tego, BCC proponuje jednoznaczne, nie budzące żadnych wątpliwości interpretacyjnych uregulowanie kwestii możliwości rezygnacji przez przedsiębiorcę z e-doręczeń.

Art. 13:

Jak pokazuje praktyka, każdy system niekiedy zawodzi. Należy założyć, iż dotyczyć to będzie także systemu elektronicznych doręczeń. Ze względu na doniosłość oraz możliwe, dalekoidące negatywne skutki dla przedsiębiorców w przypadku, gdy system nie zadziała poprawnie (np. kwestia przedstawionej wyżej fikcji doręczenia i rozpoczęcia w związku z tym biegu terminu w postępowaniu przed organem lub sądem), niezbędne jest bardzo szczegółowe uregulowanie kwestii reklamacji na poziomie ustawy. W szczególności, niezbędne jest określenie maksymalnego terminu rozpoznania reklamacji oraz wprowadzenie przepisu, który jednoznacznie wskazywałby, iż w przypadku, gdy system nie zadziała prawidłowo, korzystający z niego przedsiębiorca nie będzie ponosić jakichkolwiek negatywnych konsekwencji.

Art. 15 ust. 10:

Wobec możliwych negatywnych skutków dla przedsiębiorców w przypadku naruszenia tajemnicy korespondencji, niezbędne jest bardziej szczegółowe uregulowanie tej kwestii. BCC proponuje, aby ustawa określała zasady obowiązujące przy ochronie tajemnicy korespondencji oraz negatywne skutki dla sprawcy naruszeń, nie wykluczając środków karnych. Wobec możliwych ataków hakerskich na system, ustawa powinna także określać procedury postępowania oraz środki ochrony na wypadek takiego ataku.