Zmiany w Systemie Informacyjnym Schengen - od dzisiaj

Straż Graniczna przygotowywała się do tych zmian od kilku miesięcy. 

Wprowadzenie wpisów, stanowiących informacje na temat decyzji nakazujących powrót, wydanych w odniesieniu do obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terytorium państw członkowskich umożliwi właściwym organom nadzorowanie i monitorowanie, czy obywatele państw trzecich (objęci tymi decyzjami) opuścili terytorium państw członkowskich.

Przeprowadzono szereg działań na wielu płaszczyznach, aby zagwarantować Straży Granicznej efektywną realizację nowych zadań związanych z obsługą wpisów do celów powrotu obywateli państw trzecich, przebywających nielegalnie na terytorium państw członkowskich.

Na poziomie legislacyjnym:

a) zmieniono ustawę o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym, dzięki której z dniem 7 marca 2023 r. Straży Granicznej zapewniony będzie bezpośredni dostęp do Krajowego Systemu Informatycznego (KSI) w celu dokonywania wpisów danych SIS dotyczących cudzoziemców, w stosunku do których została wydana decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu;

b) opracowano zmiany do ustawy o cudzoziemcach, które w pełni ukształtują stan prawny w sposób zapewniający pełne stosowanie przepisów tzw. pakietu legislacyjnego SIS recast, w szczególności obsługę - na poziomie krajowym - polskich i zagranicznych trafień odnoszących się do wpisu dotyczącego obywateli państw trzecich, którzy zostali objęci decyzją nakazującą powrót, uzyskaną na terytorium UE, jak również na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu 22 lutego 2023 r. ustawa została rozpatrzona przez Senat, który wprowadził do niej poprawki. Zostaną one rozpatrzone na posiedzeniu Sejmu planowanym w dniach od 7 do 9 marca br.

c) Opracowano i uzgodniono kolejne aneksy (nr 8 i 9) do Porozumienia Komendanta Głównego Policji i Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie współdziałania Policji i Straży Granicznej, uwzględniające rozszerzenie struktury organizacyjnej i podział nowych zadań SIS recast realizowanych przez Biuro SIRENE.

Na poziomie technicznym z kolei Straż Graniczna zmodernizowała Centralny System Informatyczny Straży Granicznej i dostosowała ten system na potrzeby efektywnej realizacji w SIS wpisów do celów powrotu obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie na terytorium państw członkowskich. 7 marca 2023 r. - bezpośrednio po skutecznym zintegrowaniu krajowego komponentu SIS z systemem centralnym – udostępniona została nowa wersja tego systemu.

Na poziomie organizacyjnym – Komendant Główny Straży Granicznej stworzył w strukturze Zarządu do Spraw Cudzoziemców komórkę (w formule służby dyżurnej dostępniej 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu) dedykowaną do realizacji zadań w ramach obszaru migracyjno-powrotowego SIS. Komórka funkcjonuje w ramach Biura SIRENE od dnia 1 grudnia 2022 r. i jej głównym zadaniem jest zagwarantowanie efektywnej realizacji przez Straż Graniczną nowych zadań i uprawnień wynikających z uruchomienia zmodernizowanego SIS, jak również zapewnienie odpowiedniego wsparcia eksperckiego funkcjonariuszom pełniącym obecnie służbę w ramach Biura SIRENE.

Analiza szacowanej skali rejestracji przez Straż Graniczną wpisów powrotowych w SIS wskazuje na liczbę ok. 6 – 10 tysięcy wpisów rocznie - tyle decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu wydanych przez SG będzie się kwalifikować do wpisu do SIS. Oczywiście będzie zależało to od sytuacji migracyjnej, na którą wpływ ma presja migracyjna, czy też obostrzenia w przemieszczaniu się spowodowane ogólnoświatową pandemią. Oszacowana skala wpisów pokazuje, że Polska będzie znajdowała się w czołówce państw członkowskich, klasyfikowanych pod kątem liczby wydawanych decyzji, z których wynika nakaz opuszczenia kraju.

Organy krajowe będą zobowiązane do wprowadzania wpisów niezwłocznie po wydaniu takiej decyzji, stąd też zaszła konieczność dostosowania do nowych zadań struktury polskiego Biura SIRENE – działającego w ramach Komendy Głównej Policji. Od 1 grudnia 2022 r., wspólnie z ekspertami Zarządu Granicznego, służbę pełnią tam także eksperci Zarządu do Spraw Cudzoziemców KGSG. Od 7 marca br. są oni odpowiedzialni za obsługę wpisów powrotowych rejestrowanych w SIS.

Opracowano na podst. materiałów przygotowanych przez ZG KGSG i ZdsCu KGSG