56. posiedzenie Senatu – zapowiedź

Podczas 56. posiedzenia Izba rozpatrzy 5 ustaw.

Ustawa budżetowa na rok 2023 (projekt rządowy) zakłada, że wydatki budżetu wyniosą 672,7 mld zł, dochody 604,7 mld zł, a deficyt – 68 mld zł. Waloryzacja wynagrodzeń w sferze budżetowej będzie na poziomie 7,8%, a świadczeń emerytalno-rentowych – 13,8%. Założono deficyt sektora finansów publicznych (według metodologii UE) na poziomie ok. 4,5% PKB, a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (definicja UE) – 53,3% PKB. PKB w 2023 r. wzrośnie o 1,7%, a średnioroczna inflacja wyniesie 9,8%. Zaplanowano kontynuację programów „Rodzina 500+”, „Dobry Start” i programu rodzinnego kapitału opiekuńczego. Wydatki na zdrowie w 2023 r. wyniosą 6% PKB, czyli 160 mld zł, na obronę narodową – do 3% PKB, a więc ok. 100 mld zł, oraz 30–40 mld zł z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Podczas prac w Sejmie kwotę tzw. janosikowego, którą mają wpłacać powiaty o wyższych dochodach, zmniejszono z 1,79 mld zł do 1,508 mld zł. Zwiększono zaś o blisko 253 mln zł wydatki na wynagrodzenia z przeznaczeniem na dodatki (450 zł) dla żołnierzy będących na tzw. dyżurze bojowym i wykonujących działania operacyjne m.in. na granicy polsko-białoruskiej. Przesunięto 100 mln zł z wydatków na świadczenia pieniężne z zaopatrzenia emerytalnego w części: „Sprawy wewnętrzne” i zmniejszono o prawie 167,6 mln zł wydatki na rezerwę przeznaczoną m.in. na utrzymanie systemów informatycznych powstałych z udziałem środków UE. Uzyskane blisko 267,6 mln zł zostanie przeznaczone na „modyfikację należności funkcjonariuszy służb mundurowych”. Zwiększono do 2,7 mld zł wartość papierów wartościowych, które zostaną przekazane jednostkom publicznej radiofonii i telewizji w ramach rekompensaty z tytułu utraconych wpływów z opłat abonamentowych. Przeniesiono 100 mln zł z wydatków bieżących do wydatków majątkowych z przeznaczeniem na zakupy w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej. O ponad 67 mln zł zwiększono wydatki na budowę drogowego przejścia granicznego w Malhowicach, o blisko 4,7 mln zł – dotacje na działalność Centrum Badania Opinii Społecznej oraz o prawie 1,2 mln zł na utworzenie nowego Zespołu Rynku Wewnętrznego Unii Europejskiej w Polskim Instytucie Ekonomicznym. 76,9 mln zł przeznaczono na zakup 123 samochodów pożarniczych. Wydatki na jednostki sądownictwa powszechnego zmniejszono o niespełna 2,6 mln zł z przeznaczeniem na zwiększenie środków Krajowej Rady Sądownictwa. Blisko 8 mln zł przesunięto na finansowanie programu modernizacji badawczego reaktora jądrowego „Maria”.

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) zmienia zasady udzielania pomocy przez wojewodów, samorządy i inne instytucje publiczne w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Od marca taką pomoc uchodźcy będą mogli otrzymywać do 120 dni od ich pierwszego przyjazdu do Polski. Po tym terminie będą musieli pokrywać 50% kosztów, ale nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie. Od maja dla uchodźców, których pobyt w Polsce przekroczy 180 dni, udział w kosztach wzrośnie do 75%, ale nie więcej niż 60 zł dziennie. Niepełnosprawni i ich opiekunowie, dzieci, osoby w wieku emerytalnym, kobiety w ciąży, osoby wychowujące dziecko do 12. miesiąca życia, opiekunowie co najmniej trojga dzieci, a także osoby w trudnej sytuacji nie będą musieli płacić za utrzymanie. Po 120 dniach od ich przyjazdu do Polski pomoc będzie kontynuowana bez opłat. Nowelizacja uszczelnia również system wypłaty świadczeń dla uchodźców. Jeżeli uchodźca wyjedzie z Polski, wypłaty dla niego zostaną wstrzymywane. Zgodnie z obowiązującymi już przepisami jeśli taki wyjazd przekroczy 30 dni, obywatel Ukrainy straci status i przysługujące mu świadczenia. Taki status może być znowu nadany, jeśli Ukrainiec ponownie ucieknie do Polski w wyniku działań wojennych w jego kraju. Nowelizacja sankcjonuje ponadto dokument elektroniczny, dostępny w aplikacji Diia.pl (odpowiednik mObywatela), jako dokument pobytowy ukraińskich uchodźców. Wraz z dokumentem podróży będzie on uprawniał obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy. O zgodę na pobyt czasowy od 1 kwietnia 2023 r. będą mogli występować ukraińscy uchodźcy, którzy podjęli pracę lub prowadzą działalność gospodarczą. Uchodźcy od przybycia do Polski będą mieli 30 dni (dotychczas 90 dni) na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL. Nowela przewiduje też wydłużenie legalności pobytu obywateli Ukrainy, którzy mieszkali w Polsce zgodnie z prawem przed wojną, do 24 sierpnia 2023 r. Obowiązujące w 2022 r. preferencje podatkowe dla pomagających Ukrainie pozostaną w mocy. Nowelizacja przewiduje też dalsze wsparcie finansowe dla samorządów na dodatkowe zadania oświatowe dla dzieci z Ukrainy. Na 2023 r. na te zadania w Funduszu Pomocy zaplanowano ponad 2 mld zł. Środki z niego zostaną też przeznaczone m.in. na digitalizację obiektów materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Ukrainie, a także na finansowanie zadań Polskiego Czerwonego Krzyża, realizowanych przez Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań.

Ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (projekt rządowy) zakłada zwiększenie wysokości środków na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) o dodatkowe ponad 400 mln zł rocznie. Wysokość dotacji dla PFRON na miesięczne dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych ustala na 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok. Wysokość dotacji wyniesie 1,08 mld zł, czyli wzrośnie o prawie 60%. Poziom dofinansowań dla pracodawców ze środków PFRON zostanie też podniesiony: z 1950 zł do 2400 zł w wypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, z 1200 zł do 1350 zł – dla tych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, a z 450 zł do 500 zł w odniesieniu do osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.

Ustawa o fundacji rodzinnej (projekt rządowy) ma na celu zarządzanie majątkiem i jego ochronę zgodnie z wolą określoną przez fundatora w statucie. Powołuje nową instytucję, czyli fundację rodzinną, która ma pomóc firmom rodzinnym kontynuować prowadzenie biznesu w perspektywie dłuższej niż jedno pokolenie. Majątek firmy zostanie zatrzymany w jednych rękach, co pomoże jej rozwojowi. Fundacja ma też zapewnić środki dla beneficjentów wskazanych przez fundatora. Fundator będzie miał swobodę w określeniu zarówno zasad zarządzania fundacją, jej funkcjonowania, jak i celu, dla którego zostaje ona powołana. Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, a więc m.in. prawo swobodnego dysponowania swoim majątkiem. Fundację rodzinną będzie mogło utworzyć także kilku fundatorów. Fundacja rodzinna będzie ustanawiana na czas określony albo nieokreślony. Będzie mogła prowadzić działalność gospodarczą, polegającą na obrocie majątkiem, w tym udziałami w spółkach, ale nie może ich nabywać tylko dla dalszej odsprzedaży, najmu, udzielania pożyczek spółkom, w których ma udziały, lub beneficjentom, obrotu obcą walutą ani prowadzenia gospodarstwa rolnego. Założenie fundacji i przekazanie majątku do fundacji nie będzie opodatkowane.

Ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (projekt rządowy) przenosi z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) do Krajowej Administracji Skarbowej kontrolę finansowania programów rolnych (owoce, warzywa i mleko w szkołach, wsparcie pszczelarstwa) z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Dotyczy to przejęcia kontroli wydatkowania środków na te programy, która wykonywana jest ex-post. Nowe rozwiązania mają zwiększyć efektywność nadzoru nad prawidłowością dokonywanych transakcji finansowych. Ministerstwo Finansów przejmie od Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zadanie przeprowadzania analizy ryzyka i opracowywania projektu rocznego programu kontroli ex-post EFRG.

opublikowano: 05.01.2023 / foto: Kancelaria Senatu