Pięć kolejnych uchwał "anty-LGBT" unieważnionych - NSA podtrzymuje dotychczasowe orzecznictwo w tych sprawach - w tym dwa postanowienia wobec samorządów terytorialnych w województwie małopolskim

W sprawie uchwały gminy Lipinki przedstawiciel Fundacji Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris wniósł o skierowanie przez NSA do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego: Czy, art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym jest zgodny z art. 54 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 16 oraz art. 169 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim dotyczy swobody wypowiedzi gminy z punktu widzenia społecznego, rodzinnego i edukacyjnego, czyli istotnych spraw lokalnych, w sytuacji gdy uchwała stanowi deklarację czy zajęcie stanowiska w tego typu istotnych kwestiach.  Wniosek został oddalony.

Motywy ustne rozstrzygnięć generalnie są tożsame z rozstrzygnięciami NSA w podobnych sprawach z czerwca 2022 r

Najważniejsze tezy w stanowiskach ustnych NSA:

W sprawie III OSK 1527/22:

• Nie można z art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wyinterpretować samoistnej kompetencji rady gminy do podejmowania tego typu uchwał, jak zaskarżona uchwała.
• Uchwała ma charakter dyskryminujący i zawiera treść normatywną, podlegają ocenie pod kątem legalności. 
  Z treści uchwały można wyinterpretować normę dyskryminującą, światopoglądową, odnoszącą się do osób LGBT. 
• Należało przyjąć, że uchwała stanowi wypowiedź normatywną j.s.t. na przyszłość skierowaną do kierowników jednostek organizacyjnych j.s.t. 
• Wypowiedź zawarta w uchwale jest sprzeczna z zasadą legalizmu.
• Nie ma przepisów ustawowych przyznających radzie gminy kompetencję do formułowania wypowiedzi w kwestiach ideologicznych („Nie jest rzeczą j.s.t. wypowiadanie się w takich kwestiach.”).

W sprawie III OSK 2078/22:

• Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym – powiat wykonuje określone ustawami zadania o charakterze ponadgminnym: nie ma kompetencji określonych w sposób generalny; nie może wskazywać co może dziać się w placówkach oświatowych na terenie całego powiatu – uchwała rady powiatu tarnowskiego została podjęta z naruszeniem tej regulacji. 
• Samorząd powiatowy ma wykonywać zadania określone ustawami, a nie te zadania tworzyć.
  Uchwała ma charakter władczy – stanowi dyspozycje skierowane do kierowników jednostek organizacyjnych (szkół, placówek oświatowych) na terenie całego powiatu. 
• Imperatywne sformułowania zawarte w uchwale są sprzeczne z przepisami określającymi kompetencje i zadania dyrektorów szkół i rady rodziców wskazane w ustawie – Prawo oświatowe.
• Sprzeczność uchwały z art. 48 Konstytucji RP – powiat nie był uprawniony, aby w sposób generalny określać zasady wstępu do szkół, wykluczył z możliwości wstępu do szkół osoby, które mogły pomóc w procesie wychowawczym (przynajmniej niektórym rodzicom).
• Uchwała naruszyła również art. 25 ust. 2 Konstytucji RP, który stanowi m.in. że władze publiczne zachowują bezstronność w sprawach światopoglądowych.

Argumentacja NSA przedstawiona w motywach ustnych w trzech sprawach z 12 października 2023 r. była tożsama z poprzednimi uzasadnieniami. Tego dnia NSA skupił się szczególnie na kwestii braku wolności słowa po stronie jednostek samorządu terytorialnego oraz władczym i normatywnym charakterze uchwał.

XI.505.32.2019, XI.505.1.2020, XI.505.2.2020, XI.505.4.2020, XI.505.33.2019

ZAŁĄCZNIKI POD ADRESEM https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uchwaly-anty-lgbt-skargi-kasacyjne-nsa-uzasadnienie ;

autor informacji: Dyrektor Zespołu ds. Równego Traktowania BRPO; data publikacji: 2023-10-10 13:36:18; ostatnia aktualizacja 2023-10-26 12:00:45; osoba udostępniająca: Łukasz Starzewski;

foto tytułowe: Grzegorz Krzyżewski BRPO

"RPO przypomina, że chociaż jednostki samorządu terytorialnego wskazane zostały przez ustrojodawcę w rozdziale I Konstytucji RP obok innych form samorządu, to sprawują one przede wszystkim władzę publiczną, a więc są podmiotami, wobec których sformułowany jest ogólny obowiązek poszanowania konstytucyjnych praw lub wolności. W orzecznictwie oraz w nauce prawa zdefiniowano status jednostek samorządu terytorialnego jako osób prawnych prawa publicznego. W związku z takim statusem uznać należy, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela." (BRPO)

POLECANE

Naczelny Sąd Administracyjny utrzymał unieważnienie dwóch kolejnych uchwał "anty-LGBT";

Obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 maja 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania;

26 października - Dzień Wiedzy o Interpłciowości;

Co, zrobi rada gminna gminy Jordanów z Deklaracją nr 1/19 z 30 maja 2019 roku po wyroku pod sygnaturą III SA/Gl 15/20 z 14 lipca br.? - Czy będzie w gminie z kolorami tęczy?;

Jaką politykę obejmie samorząd gminy wiejskiej Jordanów - w świetle uchylonej Deklaracji nr 1/19 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 kwietnia 2019 roku;

XLII zdalna sesja Sejmiku Województwa Małopolskiego. Deklaracja Nr 1/19 w sprawie sprzeciwu wobec wprowadzenia ideologii „LGBT” do wspólnot samorządowych - utrzymana przez SWM;

Ta debata odmieniła oblicze "tej małopolskiej ziemi" - przejdzie do historii - czyli, XLV zdalna Sesja Sejmiku Województwa Małopolskiego 27 września 2021 roku - kiedy uchylono Deklarację nr 1/19;

Była i jak się zakończyła - afera z tęczowym tłem herbu miasta Jordanowa;

Autor „tęczowej” przeróbki herbu Jordanowa nie znieważył grupy ludności dopiskiem: „Precz z narodowcami";