| Źródło: Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
Skutki "5 Kaczyńskiego", strajk nauczycieli, tykająca bomba w energetyce – Raport Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Jednym z głównych tematów dzisiejszego posiedzenia Gospodarczego Gabinetu BCC była tzw. „5 Kaczyńskiego”, która według rządowych szacunków ma kosztować 42 mld zł. – Proponowana seria pięciu nowych wydatków w 2020 r. i później, a także inne, nowe wydatki budżetowe oznaczają – w sytuacji malejącego tempa wzrostu PKB – duże ryzyko powrotu do rosnącego deficytu sektora finansów w relacji do PKB do poziomu bliskiego 3% PKB w 2020 roku, a w kolejnych latach ryzyko wejścia Polski z powrotem w obszar nadmiernego deficytu. Oznacza to też duże ryzyko wzrostu długu publicznego w relacji do PKB przez szereg lat, z perspektywą przekroczenia konstytucyjnego progu 60% za kilka lat. W międzyczasie, samo przekroczenie progu 3% PKB oznaczałoby znaczny wzrost kosztu obsługi długu publicznego – powiedział prof. Stanisław Gomułka, minister finansów w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC. – Brakuje ze strony minister finansów i rządu propozycji działań, które miałyby do tych przekroczeń nie dopuścić. Skala prawdopodobnego przekroczenia jest tak duża, że faktyczne zawieszenie tzw. stabilizacyjnej reguły wydatkowej ponadlimitowymi wydatkami około 30 mld zł w 2019 r. jest niemal pewne – dodał były wiceminister finansów.
Zbigniew Żurek, minister pracy w Gabinecie Cieni mówił o postulatach nauczycieli oraz działaniach pracodawców na forum Rady Dialogu Społecznego, która włączyła się w negocjacje między nauczycielami, a rządem. – Można powiedzieć, że nauczyciele do „piątki Kaczyńskiego” dołożyli swoją szóstkę. Pracodawcy popierają ich postulaty i z determinacją próbują pomóc stronom dojść do porozumienia. Zaproponowali, aby w przypadku przedstawienia przez rząd oferty podwyżek płac nauczycieli, część brakujących środków na ten cel, jednorazowo (tj. w budżecie 2019 r.) sfinansować ze środków Funduszu Pracy. Jest to racjonalna propozycja, zwłaszcza w świetle wielu innych stałych obciążeń tego Funduszu, które z aktywizacją zawodową nie mają nic wspólnego, jak choćby ostatnie wydatki związane z tzw. 13 emeryturą. Jeśli nie dojdzie do tego porozumienia, to przegramy wszyscy – skomentował minister pracy w Gabinecie Cieni BCC.
Zaproponował również, aby przenieść kompetencje związane z rynkiem pracy do resortu odpowiedzialnego za gospodarkę. – Dziś dla Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej najważniejsze wydają się być kwestie związane z działaniami związanymi z organizacją wsparcia wybranych grup społecznych, z zasady słabszych ekonomicznie. Czy nie byłoby słuszniej kwestie gospodarcze i sprawy związane z rynkiem pracy włączyć w zakres działania nowego Ministerstwa Gospodarki i Pracy (MGiP), którego zadaniem, obok rozwoju gospodarki, byłoby równolegle zapewnianie jej właściwej liczby adekwatnie do potrzeb wykwalifikowanych pracowników? Takie rozwiązanie nie jest pomysłem nowym. MGiP istniało kilkanaście lat temu. Obecnie brakuje właściwej koordynacji rynku pracy i rozwoju gospodarczego, co powoduje większe obciążenie przedsiębiorstw i pracowników oraz ogranicza możliwości wzrostu – wyjaśnił.
Infrastruktura: problemy branży budowlanej i deweloperów
– Problem w budownictwie generowany jest przez sam rząd. Mam tu na myśli krucjatę Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko deweloperom, który proponuje by co roku deweloperzy przekazywali bezzwrotnie 5 proc. swojego zysku na fundusz gwarancyjny (średnio miliard zł rocznie). Rozwiązanie to jest uzasadniane tym, że gdyby dany deweloper upadł, te środki posłużyłyby jako gwarancja dla konsumentów. Deweloperzy nie mają obiekcji by część swoich środków przeznaczać na taki fundusz, jednak nie 5%, ponieważ nie uzasadniają tego potrzeby wynikające z upadłości deweloperów – powiedział dr Łukasz Bernatowicz, minister infrastruktury w Gabinecie Cieni BCC. – Wśród głównych problemów branży, przedsiębiorcy wymieniają wzrost kosztów wyrobów budowlanych i innych materiałów niezbędnych do realizacji inwestycji oraz wzrost kosztów świadczenia usług, kosztów pracy oraz niedobór pracowników. Najpoważniejszym problemem, którego skala jest już na tyle duża, że zagraża zarówno funkcjonowaniu przedsiębiorców, jak też pomyślnej realizacji inwestycji drogowych i kolejowych, jest brak efektywnych klauzul waloryzacyjnych w umowach zawartych między zamawiającymi a wykonawcami. Grozi to falą bankructw przedsiębiorców, zwolnieniami grupowymi pracowników i odstąpieniem od realizacji kontraktów. Jeśli do tego dojdzie, błyskawicznie odczuje to cała gospodarka – budownictwo uznawane jest za barometr wzrostu gospodarczego. Od jednego miejsca pracy w sektorze budowlanym zależy kilka miejsc pracy w transporcie, produkcji przemysłowej czy w handlu – podsumował.
Tykająca bomba w energetyce: ręczne sterowanie całym sektorem, nietrafione inwestycje, skutki zamrożenia cen energii
Gabinet Cieni BCC podtrzymał wskazaną w poprzedniej ocenie rządu konieczność jak najszybszego uchylenia ułomnych regulacji zawartych w przyjętej w grudniu ub. roku ustawie o cenach energii elektrycznej. – Jej skutki są odczuwalne już teraz: firmy energetyczne zawieszają sprzedaż, obroty na Towarowej Giełdzie Energii sięgają dna mimo, że od 1 stycznia cały prąd musi być sprzedawany przez TGE. Klienci są zdezorientowani i wstrzymują się z zakupem na kolejne kwartały czy lata. Filozofię tej ustawy oceniam wyjątkowo negatywnie. Cena energii jest funkcją wytwarzania i związanych z tym kosztów środowiskowych oraz opodatkowania VAT-em i akcyzą. Rząd miał więc dwa narzędzia do zahamowania cen energii w Polsce, które mógł wykorzystać. W dłuższej perspektywie istnieje realna obawa, że w energetyce nastąpi powrót do gospodarki nakazowo-rozdzielczej ze wszystkimi jej konsekwencjami – podsumował były wicepremier, minister gospodarki w Gabinecie Cieni BCC dr Janusz Steinhoff. Więcej szczegółów w Raporcie GGC BCC [s. 1-2].
Zdrowie nie jest priorytetem rządu ani Ministerstwa Zdrowia
– Jak wskazują tegoroczne działania, zdrowie nie jest priorytetem państwa. Środki na ten cel są dalece niewystarczające w stosunku do potrzeb. W dodatku, jak twierdzą eksperci, obiecana kwota nakładów na ochronę zdrowia do 2024 roku została uszczuplona o kwotę 10 mld zł na skutek odmiennego od uzgodnionego w ramach negocjacji roku odniesienia do wyliczeń wzrostu i uwzględnienia w tych wydatkach innych kosztów niż koszty świadczeń zdrowotnych – mówiła Anna Janczewska, minister zdrowia w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC. – Nie poprawia się sytuacja pacjentów. Wbrew deklaracjom resortu zdrowia kolejki do leczenia nie skracają się tylko wręcz rosną, a szpitale, szczególnie powiatowe, toną w coraz większych długach. Jak wskazują ostatnie statystyki GUS, długość życia Polaków z roku na rok ulega skróceniu i ten trend utrzymuje się już drugi rok z rzędu. W ubiegłym roku zmarło najwięcej Polaków od czasów II wojny światowej. Winę za ten stan rzeczy ponosi pogarszający się stan zdrowia naszych obywateli – podsumowała minister zdrowia. Pozytywy to uruchomienie na stronie NFZ specjalnego serwisu zdrowego żywienia, gdzie każdy może znaleźć dla siebie zbilansowane diety i jadłospisy oraz zapowiedź ze strony NFZ o dokonaniu zmian w wycenach wszystkich procedur medycznych od 1 lipca br. w związku ze wzrostem wynagrodzeń w ochronie zdrowia. – Na ile ten wzrost wyceny uwzględni rzeczywiste wzrosty wynagrodzeń okaże się w drugiej połowie roku – dodała Anna Janczewska.
Propozycje łagodzące zmiany podatkowe
Zdaniem minister ds. polityki podatkowej dr Ireny Ożóg konieczne jest uproszczenie i doprecyzowanie przepisów klauzuli w sprawie unikania opodatkowania tak, aby przepisy te nie miały zastosowania (lub stosowane były w bardzo ograniczonym zakresie) do transakcji z podmiotami niepowiązanymi z podatnikiem. Należy także zmodyfikować przepisy w zakresie tzw. exit tax poprzez: a). odroczenie obowiązku zapłaty podatku w Polsce do momentu zbycia aktywów po zmianie rezydencji/przeniesienia ich za granicę, oraz b).wprowadzenie terminu, po którym obowiązek w exit tax nie powstaje jeśli przed terminem nie doszło do zbycia aktywów przez podatnika – zaproponowała b. wiceminister finansów odpowiedzialna za podatki.
Legislacja w zaprzeczającym istocie demokratycznej debaty tempie
– Przykładem ilustrującym sprzeczne z zasadami legislacyjnymi uchwalanie prawa mającego wpływ na sytuację finansową budżetu państwa, a pośrednio na poziom zadłużenia sektora finansów publicznych, zahamowanie inwestycji rozwojowych finansowanych ze środków publicznych, itp. są prace nad projektem ustawy o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów w 2019 r., czyli tzw. „13 emeryturą”. Termin wyznaczony przez rząd na publiczne konsultacje upływał 28 marca, jednak projekt został przez rząd uchwalony i skierowany do Sejmu już 26 marca – powiedział Witold Michałek, minister ds. procesu stanowienia prawa w GGC BCC.
– Proces konsultacji powinien zostać zakończony raportem. Regulamin Pracy RM mówi wprost, że przekazanie projektu pod obrady Rady Ministrów bez raportu z konsultacji stanowi brak formalny, który jest podstawą do odesłania projektu do wnioskodawcy, czyli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Trudno o bardziej dobitny przykład lekceważenia opinii obywateli, organizacji obywatelskich czy przedsiębiorców, niż przyjęcie projektu przez rząd przed zakończeniem czasu na zajęcie przez nie stanowiska w ramach rządowego procesu legislacyjnego. Dodatkowo, projekt został uchwalony przez Sejm w ekspresowym, zaprzeczającym istocie debaty demokratycznej tempie. Sądzę, że konsekwencje tego będą widoczne na forum Unii Europejskiej w niedalekiej przyszłości – punktował Witold Michałek.
Szczegółowe informacje nt. pozostałych obszarów w Raporcie GGC BCC:
Gospodarka – Janusz Steinhoff – s. 1-2
Finanse – Stanisław Gomułka – s. 3-4
Podatki – Irena Ożóg – s. 5-6
Rynek pracy i prawo pracy – Zbigniew Żurek – s. 7-8
Przedsiębiorczość i innowacje – Bożena Lublińska-Kasprzak – s. 9-10
Ubezpieczenia społeczne – Wojciech Nagel – s. 11-12
Spółki Skarbu Państwa i prywatyzacja – Grażyna Magdziak – s. 13-15
Infrastruktura i budownictwo – Łukasz Bernatowicz – s. 16-17
Ochrona zdrowia – Anna Janczewska-Radwan – s. 18-19
Prawo gospodarcze – Ryszard Kalisz – s. 20-21
System stanowienia prawa – Witold Michałek – s. 22-23
Środowisko naturalne – Ryszard Pazdan – s. 24-25
Spółdzielczość – Mieczysław Grodzki – s. 26-29
Przemysł obronny – Leon Komornicki – s. 30-32
Posiedzenie Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC odbyło się w środę, 10 kwietnia, w Warszawie. Ministrowie podsumowali I kwartał w gospodarce oraz przedstawili rekomendacje na najbliższe miesiące 2019 roku.
autor: Instytut Interwencji Gospodarczych BCC
Przesłano: 10.04.2019
Napisz komentarz
Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj