Wyroki sądowe: ochrona konsumentów

Eden Finance - sygn. XVII AmA 31/16

Pierwszy z wyroków dotyczy decyzji z grudnia 2015 r. Prezes UOKiK uznał, że firma pożyczkowa Eden Finance naruszyła zbiorowe interesy konsumentów. Urząd przeanalizował przekazane przez spółkę formularze informacyjne dotyczące kredytu konsumenckiego. Eden Finance m.in. nie informował o dodatkowych opłatach za obsługę pożyczki, nie wskazywał kwoty odsetek, rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego oraz innych opłat spowodowanych zaległościami w spłacie kredytu. Pomijanie informacji o koszcie kredytów jest wprowadzaniem konsumenta w błąd, ponieważ może on zdecydować się na zawarcie umowy pod wpływem błędnych danych. UOKiK nałożył na Eden Finance kary w łącznej wysokości ponad 58 tys. zł.

We wrześniu 2018 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok, w którym oddalił odwołanie spółki. W ustnym uzasadnieniu SOKiK wskazał, że okoliczności naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów są bezsporne. W ocenie sądu, urząd prawidłowo ustalił wysokość kar nałożonych na spółkę.

Polkomtel – sygn. VII AGa 1368/18

Kolejny wyrok dotyczy decyzji z grudnia 2014 r Prezes UOKiK uznał, że Polkomtel naruszył zbiorowe interesy konsumentów m.in. utrudniając swoim klientom rozwiązanie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz ograniczając prawo do zwrotu kosztów przesyłki. Polkomtel stosował także postanowienie regulaminu pozwalające żądać wysokiej kary umownej. W ocenie Prezesa UOKiK przesłanki, w jakich mogło dojść do nałożenia takiej kary, nie zostały jednak jasno i precyzyjnie opisane w regulaminie. UOKiK nałożył na operatora kary finansowe o łącznej wysokości ponad 8,7 mln zł.

W sierpniu 2018 r. zapadł wyrok w sprawie apelacji spółki od wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z października 2017 r. W rozstrzygnięciu Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy decyzję w zakresie większości stwierdzonych w niej praktyk (7 na 8 praktyk) oraz wymierzonych kar pieniężnych. W zakresie jednej praktyki oraz kary, której dotyczyła, sąd uchylił wyrok SOKiK i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Dotyczyło to utrudniania konsumentom rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Polkomtel żądał, żeby konsument zamieszczał w oświadczeniu o braku woli przedłużenia umowy na czas nieokreślony po upływie czasu, na który umowa była zawarta, informacje o numerze telefonu, którego umowa ta dotyczy. Oświadczenia nieobejmujące tych informacji uznawał za bezskuteczne. Stanowi to nieuczciwą praktykę rynkową, ponieważ obowiązek taki nie wynika ani z postanowień umów, ani z powszechnie obowiązującego prawa.

Sąd uznał, że przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpatrzenia było konieczne z uwagi na to, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie rozpoznał istoty sprawy. W uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji brak było wyjaśnienia, w jaki sposób ustalił, że Polkomtel uznawał składane przez konsumentów oświadczenia za bezskuteczne. W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny uznał ustalenia UOKiK. Kary finansowe nałożone na Polkomtel po wyroku SA wyniosły w sumie ponad 1,4 mln zł.

Procedura odwoławcza

Od decyzji prezesa UOKiK przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a od wyroku SOKiK – apelacja do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Możliwe jest również złożenie skargi kasacyjnej od wyroku SA do Sądu Najwyższego.

Baza wyroków

Od listopada 2015 r. na stronie UOKIK działa baza wyroków sądowych. Zamieszczane są w niej informacje dotyczące wszystkich rozstrzygnięć w sprawach decyzji z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, kontroli koncentracji, naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz w sprawach o uznanie klauzul za niedozwolone (w których powodem był prezes UOKiK). Baza dostępna jest w zakładce „Wyroki” na stronie internetowej UOKiK: http://decyzje.uokik.gov.pl/bp/wyroki.nsf. Szczegóły dotyczące zasad zamieszczania wyroków znajdują się w dokumencie: Zasady informowania o sprawowaniu sądowej kontroli nad decyzjami prezesa UOKiK.