W 2024 roku na rachunkach za energię elektryczną nie zmieni się stawka opłaty OZE

Opłata OZE obowiązuje od lipca 2016 r. na mocy przepisów przyjętej rok wcześniej ustawy o odnawialnych źródłach energii^[1]. Celem jej wprowadzenia jest wsparcie wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz funkcjonowania mechanizmów, które pomagają zapewnić odpowiednio wysoki udział „zielonej energii” w krajowym miksie energetycznym – systemu aukcyjnego a także systemów taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) i dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in-premium). W przyszłości opłata ta będzie wspomagać także wytwarzanie energii w morskich farmach wiatrowych oraz wytwarzanie biometanu w instalacjach odnawialnego źródła energii wprowadzanego do sieci gazowej.

W jaki sposób opłata OZE wspiera zieloną energię?

Wytwórcy zielonej energii konkurują cenowo biorąc udział w aukcjach OZE organizowanych przez prezesa URE, których zwycięzcy otrzymują gwarancję zakupu wytworzonej przez nich energii po ustalonej w wyniku aukcji cenie. Jeśli cena, po jakiej sprzedadzą zieloną energię na rynku jest niższa niż ustalona podczas aukcji, wtedy dysponent opłaty OZE, którym jest spółka Zarządca Rozliczeń, wypłaci wytwórcom należną im różnicę. I właśnie na ten cel pobierana jest od wszystkich odbiorców energii opłata OZE. Odpowiednio zasada ta jest stosowana również w systemach FIT/FIP.

Czynniki wpływające na wysokość opłaty OZE

Kluczowym czynnikiem wpływającym na utrzymanie stawki opłaty OZE na poziomie zerowym było kształtowanie się indeksu TGeBase^[2] w 2023 r. na poziomie wciąż przewyższającym większość cen ofertowych oraz cen w systemach FIT/FIP. Istotna jest również specyfika rynku OZE, na którym produkcja energii w systemie aukcyjnym oraz dołączanie do niego kolejnych wytwórców są procesem stopniowym, wynikającym z przyjętego terminarza realizacji inwestycji w nowe źródła energii. Aktualnie wytwórcy, którzy wygrali dotychczasowe aukcje, wciąż nie osiągnęli maksymalnej zadeklarowanej produkcji energii. Tożsamy proces ma miejsce w systemach FIT/FIP.

Jak, rozlicza się saldo?

Sposób rozliczania salda uzależniony jest od tego, czy jest ono ujemne, czy dodatnie. Gdy, indeks TGeBASE jest wyższy niż cena zadeklarowana w aukcji, występuje tzw. dodatnie saldo, które następnie jest rozliczane z ujemnym saldem należnym danemu wytwórcy. Dodatnie saldo występuje, gdy rynkowe ceny energii są wysokie.

Z kolei ujemne saldo występuje w sytuacji, gdy cena w kontraktach TGeBase jest niższa niż cena zadeklarowana w ofercie wytwórcy, który wygrał aukcję. Jeśli saldo jest ujemne, wytwórca otrzymuje odpowiednie wyrównanie. Przykładowo, jeśli cena jaką zaoferował wytwórca na aukcji wynosiła 320 zł/MWh, a cena TGeBase kształtuje się na poziomie 300 zł/MWh – to różnica 20 zł za wyprodukowaną MWh zostanie mu wyrównana przez Zarządcę Rozliczeń ze środków, które pochodzą właśnie z opłaty OZE.

Tabela 1. Stawki opłaty OZE [zł/MWh] w latach 2016-2024