Wprowadzenie opłat od alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml oraz słodzonych napojów

W ciągu ostatniej dekady przeciętna ilość cukru spożywanego przez każdego Polaka wzrosła aż o blisko 12 kg! Choć na nasze talerze trafia coraz mniej tradycyjnego białego kryształu, w lawinowym tempie rośnie za to spożycie cukru „ukrytego” w wysokoprzetworzonych produktach oraz napojach. Ok. 300 ml porcja kolorowego, słodzonego napoju gazowanego może zawierać go nawet 30 g, czyli blisko 8 łyżeczek.

Nadmiar cukru w diecie to zaś prosta droga do nadwagi i otyłości. Według statystyk w 2016 r. aż 53 proc. kobiet i 68 proc. mężczyzn po 20. roku życia cierpiało na nadwagę, a 23 proc. kobiet i 25 proc. mężczyzn było otyłych. Z dodatkowymi kilogramami coraz częściej mierzą się również dzieci. Nadwaga to już problem co piątej nastolatki i co trzeciego nastolatka.

- Pod naszą opiekę trafia coraz więcej pacjentów z cukrzycą typu 2. Zachorowania na nią mają bezpośredni związek z nadmiernym spożywaniem pokarmów i napoi bogatych w cukier. Niezwykle istotnym elementem profilaktyki cukrzycy jest więc ograniczenie cukru w diecie – podkreśla prof. dr hab. med. Maciej Małecki, kierownik Oddziału Klinicznego Chorób Metabolicznych i Diabetologii krakowskiego Szpitala Uniwersyteckiego.

W 2019 r Małopolsce z powodu cukrzycy leczyło się 153 788 osób, w 2016 – 147 153 osób. W całym kraju pacjentów jest już blisko 3 mln, średnio co dwie godziny lekarze są zmuszeni amputować stopę choremu, u którego cukrzyca doprowadziła do powstanie nieodwracalnych zmian, owrzodzeń i trudno gojących się ran. Przesłodzona dieta zwiększa także ryzyko zachorowania na szereg innych chorób – nowotworów, schorzeń układu sercowo-naczyniowego m.in. nadciśnienia czy zwyrodnień stawów, prowadzi do rozwoju próchnicy i bezdechu sennego.

Małopolski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia od ubiegłego roku prowadzi intensywne działania edukacyjne i profilaktyczne, zachęcające mieszkańców naszego województwa do ograniczenia ilości cukru , zmiany nawyków żywieniowych i zastąpienia dosładzanych napoi wodą. W ramach specjalnych „Śród z Profilaktyką” w krakowskim NFZ (ul. Batorego 24) wszyscy zainteresowani mogą skorzystać z bezpłatnych analiz składu masy ciała oraz cyklicznych porad dietetyków. W przygotowaniu zdrowych jadłospisów pomaga również uruchomiony portal diety.nfz.gov.pl, umożliwiający każdemu użytkownikowi wygenerowanie darmowego, dwutygodniowego menu, dostosowanego do jego potrzeb i upodobań kulinarnych.

Kolejnym krokiem w walce z nadmiarem cukru ma być specjalny podatek, którego projekt właśnie przyjęła Rada Ministrów. Regulacje przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia we współpracy z NFZ zakładają pobieranie dodatkowej taksy od napojów słodzonych, opłacane przez ich producentów.

Wprowadzenie podatku cukrowego ma przede wszystkim cel prozdrowotny, a nie fiskalny. Doświadczenia innych krajów – m.in. Francji, Danii, Meksyku – pokazują, że dodatkowe opłaty, a co za tym idzie wyższe ceny zniechęcają konsumentów do sięgania po niezdrowe napoje umieszczone na sklepowych półkach. Co istotne dochód z nowego podatku w całości trafi do budżetu NFZ i zostanie przeznaczony na edukację, profilaktykę oraz leczenie chorób wywoływanych przesłodzoną dietą. Część środków NFZ przekaże szkołom, które z tej puli będą organizować zajęcia sportowe dla dzieci i młodzieży w ramach profilaktyki pierwotnej. 

Aleksandra Kwiecień

Rzeczniczka Prasowa
Małopolski Oddział Wojewódzki
Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie