Prace komisji senackich – 16 maja 2022 roku: Komisja Zdrowia debatowała o problematyce związanej sytuacją kryzysową w opiece paliatywnej

O realizacji zgłoszonych podczas obrad postulatów zapewnił podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Marcin Martyniak, który przedstawił senatorom zamierzenia resortu związane z opieką paliatywną i hospicyjną. Jak zaznaczył, została ona uznana za jedną z priorytetowych dziedzin medycyny, dla której w latach 2015, 2016 przyjęto taryfikację świadczeń, a w 2017 r. w odpowiedzi na zgłaszane potrzeby dodano nowe świadczenia. Obecnie, wobec zmniejszenia obostrzeń związanych z epidemią Covid-19, zdecydowano o  objęciu medycyny paliatywnej Krajowym planem transformacji. Jak wynika z informacji, uwzględniono w nim postulat, że w 2023 r. Ministerstwo Zdrowia uzupełni wykaz jednostek chorobowych, kwalifikujących do objęcia świadczeniami opieki paliatywnej i hospitalizacyjnej. Z kolei w Narodowej Strategii Onkologicznej znalazł się cel dotyczący zwiększenia o 10% liczby lekarzy, posiadających specjalizację onkologiczną,  w tym także posiadających specjalizację związaną z medycyną paliatywną. Do 2024 r., również w Narodowej Strategii Onkologicznej, zawarto cel dotyczący wyrównania i zwiększenia dostępu do świadczeń opieki rehabilitacyjnej, opieki paliatywnej i hospicyjnej w poszczególnych województwach. Resort zdrowia planuje do 2026 r. stworzenie sieci ośrodków opieki paliatywnej i hospicyjnej dla pacjentów onkologicznych, zlokalizowanych przy ośrodkach onkologicznych lub z nimi współpracujących.

Obecni na posiedzeniu Komisji Zdrowia przedstawiciele środowiska lekarzy i zarządzających różnymi formami opieki paliatywnej i hospicyjnej alarmowali, że jeżeli nie zostaną zwiększone wskaźniki wyceny świadczeń i nie zostaną zapewnione odpowiednie środki na finansowanie medycyny paliatywnej, a także wynagrodzenia dla lekarzy i personelu medycznego, tej branży grozi zapaść, a tym samym zaprzepaszczenie jej ogromnego dorobku. Jak podkreślano, należy też pamiętać, że finansowanie musi uwzględniać specyfikę branży i różnorodne formy sprawowania opieki. Apelowano o podjęcie dialogu ze środowiskiem, które najlepiej zna potrzeby pacjentów i specyfikę poszczególnych placówek i form opieki.  W ocenie prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Paliatywnej prof. Aleksandry Ciałkowskiej-Rysz sytuacja finansowa większości podmiotów udzielających świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej jest bardzo trudna. Wysokość środków przeznaczonych przez budżet państwa na finansowanie świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej oparta jest na wycenie przeprowadzonej przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w 2015 r. W metodologii wyceny przyjęto wówczas koszty jednostkowe występujące w opiece paliatywnej w 2014 i 2015 r. Dlatego konieczne jest pilne podwyższenie ceny świadczenia bazowego, pozostającego od 2015 r. na tym samym poziomie, uwzględniając przynajmniej rosnące koszty wynagrodzeń oraz inflację.

Zdaniem ekspertów wobec gwałtownie zwiększającej się liczby chorych wymagających opieki paliatywnej i hospicyjnej (do 2025 r. może ich być ponad 200 tys. rocznie) konieczne jest też  zwiększenie liczby łóżek paliatywnych. Wobec braków finansowych coraz większym problemem staje się też odpływ kadr: lekarzy, wykfalifikowanych pielęgniarek onkologicznych czy psychologów. Niestety, środowisko zdaje sobie sprawę, że nie ma takiej siły przebicia jak inne branże medyczne, np. personel pogotowia ratunkowego, których akcje strajkowe mogą przynieść poprawę sytuacji. Według ekspertów konieczny jest wzrost wyceny świadczeń, uwzględniający gwałtownie rosnące koszty funkcjonowania placówek i inflację. Jak szacują, o 143% w stosunku do pierwotnej ich wyceny, a także wzrost współczynnika korygującego do 1,3.