Oświadczenie IPN w związku z wypowiedziami Prezydenta Federacji Rosyjskiej na temat II wojny światowej i jej przyczyn

Wstępem do zbrojnej agresji Rzeszy Niemieckiej i ZSRS było ich wzajemne porozumienie z 23 VIII 1939 r., znane jako pakt Ribbentrop-Mołotow. Tylko w jawnej części kreowano to porozumienie na pakt o nieagresji. Nazwa „pakt o nieagresji” miała celowo wprowadzać w błąd opinię światową, pozorując rzeczywiste tego typu porozumienia zawierane w Europie. Istotą zmowy dwóch agresorów był dołączony do paktu tajny protokół, który zawierał postanowienia o podziale stref wpływów, ukierunkowane na zagarnięcie terytoriów niepodległych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii. To tajny protokół faktycznie czyni z tego porozumienia dokument, który był podwaliną dokonywanej przez oba państwa od września 1939 roku agresji.

Pakt Ribbentrop-Mołotow zaowocował wzajemną współpracą i koordynacją działań sowiecko-niemieckich w czasie najazdu obu tych państw na Polskę we wrześniu 1939 roku. Niemcy, którzy agresję rozpoczęli 1 września 1939 r., byli przez władze ZSRS dokładnie informowani o postępach przygotowań do militarnej agresji ZSRS na Polskę. Mołotow wezwał mnie dzisiaj o godz. 16 i oświadczył, że Armia Czerwona osiągnęła stan gotowości prędzej niż się spodziewano. Dlatego sowieckie działania militarne mogą się rozpocząć wcześniej […]. Mołotow prosi aby go jak najdokładniej poinformowano, kiedy można liczyć na opanowanie [przez Niemców] Warszawy – pisał ambasador Rzeszy w Moskwie w depeszy do szefa niemieckiego MSZ Joachima von Ribbentropa z 14 września 1939 r. Hitler za pośrednictwem niemieckiego ambasadora w Moskwie był informowany nie tylko o terminie sowieckiej agresji na Polskę, ale także o tym, w jaki sposób będzie ona uzasadniana w oficjalnej propagandzie na świecie. Mołotow oświadczył, że interwencja zbrojna Związku Sowieckiego nastąpi, zapewne, jutro albo pojutrze. Stalin […] poda mi dzień i godzinę ofensywy sowieckiej. […] Rząd sowiecki zamierza motywować swoje działania w sposób następujący: państwo polskie rozpadło się i więcej nie istnieje […] Związek Sowiecki uważa za swój obowiązek interweniowanie w celu ochrony swoich braci ukraińskich i białoruskich […] – depeszował ambasador Rzeszy w Moskwie do szefa niemieckiego MSZ Joachima von Ribbentropa, 16 września 1939 r. 17 września 1939 r., kiedy setki tysięcy sowieckich żołnierzy uderzyło od wschodu na samotnie walczącą z Niemcami kolejny tydzień Polskę, ambasador Rzeszy w Moskwie raportował: Stalin w obecności Mołotowa i Woroszyłowa przyjął mnie o godzinie drugiej w nocy i oświadczył, że Armia Czerwona przekroczy dziś rano granicę sowiecką na całej jej długości od Połocka do Kamieńca Podolskiego.

Zbrojna agresja Związku Sowieckiego stanowiła wydatną pomoc dla Niemiec w rozbiciu i skróceniu czasu militarnego oporu Wojska Polskiego. W wyniku wspólnych uzgodnień z Hitlerem Związek Sowiecki zagarnął więcej niż połowę przedwojennego obszaru Rzeczypospolitej Polskiej. Obaj totalitarni okupanci niezwłocznie przystąpili do niszczenia ludzi i struktur państwowych.

Kolejnym aktem agresji sowieckiej, wynikającym z paktu Ribbentrop-Mołotow, był rozpoczęty w listopadzie 1939 r. atak ZSRS na Finlandię. Kompromitujący sposób prowadzenia tych działań i bohaterstwo fińskich żołnierzy uchroniły ten kraj przed całkowitym włączeniem do ZSRS (jednak Finlandia straciła terytoria pograniczne). W 1940 roku Związek Sowiecki dokonał brutalnej aneksji państw bałtyckich (Litwy, Łotwy i Estonii) oraz aneksji rumuńskiej Besarabii i północnej części Bukowiny. Te imperialistyczne zabory miały być wstępem do dalszej ekspansji ZSRS i komunizmu. Jednocześnie Związek Sowiecki wspomagał dostawami swoich surowców niemieckie ataki zbrojne, dokonywane w 1940 roku na zachodzie i północy kontynentu.

W okresie bliskiej współpracy w latach 1939-1941 Niemcy i Związek Sowiecki prowadziły politykę bezwzględnego terroru wobec milionów obywateli RP. We wschodniej połowie okupowanego kraju dokonywane przez służby sowieckie aresztowania, deportacje, zabójstwa i masowe mordy dotykały nie tylko Polaków, ale i mniejszości narodowe (w tym Żydów – także tych, którzy poszukiwali na wschodzie ratunku przed przemocą państwa niemieckiego). Jednym z najbardziej wyrazistych symboli sowieckiej brutalności i terroru w tym okresie jest zbrodnia katyńska. Miała w tym czasie miejsce wzajemna koordynacja części działań represyjnych pomiędzy NKWD a Gestapo.  

W roku 1941, po okresie bliskiej współpracy z Hitlerem, ZSRS sam stał się przedmiotem ataku i dopiero wtedy został wrogiem Rzeszy Niemieckiej.

Cała Polska znalazła się wtedy pod okupacją niemiecką. Mimo zbrodniczego żniwa sowieckiej okupacji przebywające na uchodźstwie władze Rzeczypospolitej Polskiej próbowały ułożyć ze Związkiem Sowieckim relacje oparte na wzajemnym poszanowaniu suwerenności i granic. Dopóki Sowieci ponosili klęski na froncie, stosunki dyplomatyczne z Polską były przez ZSRS utrzymywane – mimo sabotowania wzajemnych relacji przez Stalina (m.in. przerzut i konsolidacja dywersji komunistycznej w centralnej Polsce). Po przełomie stalingradzkim Stalin powrócił wprost do polityki imperialnych podbojów. Celowo zaostrzał napięcie w relacjach dwustronnych, aby w końcu w kwietniu 1943 roku zerwać stosunki z Polską. Wykorzystując uległość państw zachodnich, w latach 1944-1945 doprowadził do ponownej aneksji do ZSRS wschodnich województw Rzeczypospolitej i do zniewolenia całej reszty kraju. Stało się tak, mimo że Polska od pierwszych do ostatnich chwil wojny z poświęceniem współtworzyła obóz aliantów i walczyła przeciw Rzeszy Niemieckiej.

Stalin nie pozwolił na odbudowę niepodległego państwa polskiego, zablokował możliwość powrotu z uchodźstwa do kraju prawowitych władz RP, przystąpił do brutalnego niszczenia ludzi i struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Po zajęciu ziem polskich przez Armię Czerwoną w latach 1944-45, wciąż były one miejscem dokonywanych przez sowieckie i komunistyczne służby brutalnych zbrodni, masowych aresztowań i deportacji w głąb ZSRS. Polskie społeczeństwo pozostawało zniewolone pod sowieckim jarzmem i pod rządami utrzymywanego przez Moskwę komunistycznego reżimu przez następne dekady. Niepodległość, po okresie sowieckiego zniewolenia, Polska zaczęła odzyskiwać dopiero od 1989 roku. Okupacyjne garnizony sowieckie opuściły nasz kraj (już jako wojska rosyjskie) dopiero w 1993 roku.

W roku 1938 w konferencji w Monachium, obok Niemiec i Włoch, wzięły udział Francja i Wielka Brytania. Państwa Zachodu zaakceptowały terytorialne żądania Hitlera wobec Czechosłowacji. Konferencja ta nie przyniosła chwały dwóm zachodnim demokracjom. Te, kosztem terytorium innego kraju, próbowały nasycić niemieckiego potwora, licząc że w ten sposób uratują pokój. Historia pokazała, jak wielkim było to złudzeniem. Jednak porównanie tej i tak haniebnej konferencji do paktu Ribbentrop-Mołotow, gdzie obaj totalitarni sygnatariusze dzielili między siebie całe terytoria wielu wolnych państw kontynentu, nie wytrzymuje zderzenia z faktami. W Monachium tylko Niemcom otworzono drogę do uzyskania nowych nabytków. W pakcie Ribbentrop-Mołotow oba państwa sygnatariusze dzieliły między siebie obszary wielu państw kontynentu. Przy tym zasięg zaplanowanych w tym pakcie nabytków terytorialnych Związku Sowieckiego przekraczał nawet to, co miała otrzymać Rzesza Adolfa Hitlera.

Polska nie uczestniczyła w konferencji monachijskiej w 1938 roku. Porównywanie, skądinąd dalekich od poprawności, stosunków czechosłowacko-polskich w latach 1918-1938 do realizowanej przez totalitarny Związek Sowiecki imperialnej polityki niszczenia całych niepodległych państw i podboju innych narodów jest dowodem ignorancji albo chęci celowej manipulacji. 

Totalitarny Związek Sowiecki w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu popełniał zarówno zbrodnie przeciw pokojowi, jak też zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciw ludzkości. Podważanie elementarnych faktów na temat roli Związku Sowieckiego w rozpętaniu hekatomby II wojny światowej i popełnianych przez niego masowych mordów, w tym ludobójstwa, godzi w pamięć ofiar tych zbrodni.

Dzisiaj każdy szanujący fakty rozumie, jak wielkie znaczenie dla rozpalenia światowego konfliktu miała współpraca Związku Sowieckiego i Rzeszy Niemieckiej. Podobnie dla każdego człowieka szanującego fakty jest oczywistością wiedza na temat milionów ofiar sowieckiego komunizmu w XX wieku.

Za kilka miesięcy będziemy przypominać 80. rocznicę dokonanej przez Związek Sowiecki w 1940 roku zbrodni katyńskiej. Przez całe dekady jej sowieccy sprawcy, jak też ich następcy, oficjalne głosili, że zbrodni dokonało inne państwo. W 1943 roku Związek Sowiecki pozorował niewinność i oburzenie, kiedy jego własne masowe zbrodnie odkryto i nazywano po imieniu. Propagandowym fałszem posłużył się do tego stopnia, że wykorzystał ujawnienie zbrodni katyńskiej jako pretekst do zerwania stosunków z naszym państwem. Wykorzystał to także w koalicji alianckiej do zmasowanego dyplomatycznego i medialnego ataku na Polskę – ojczyznę tych tysięcy obywateli, których w Katyniu i innych miejscach sowieckie służby mordowały.

Dzisiejsze metody rosyjskiej propagandy są powielaniem tych najgorszych wzorców z okresu stalinizmu.

A statement of the Institute of National Remembrance in connection with the remarks of the President of the Russian Federation on the subject of World War II and its causes

A mutual agreement of the German Reich and the USSR of 23 August 1939,  known as the Molotov-Ribbentrop Pact constituted the introduction to armed aggression. Only in the non-classified part did this agreement really have the form of a non-aggression pact. The term "non-aggression pact" was to deliberately mislead the international public into believing it to be a real agreement of this type concluded in Europe at the time. The essence of the collusion of the two aggressors was a secret protocol signed as part of the pact, which contained provisions on the division of spheres of influence, aimed at seizing the territories of independent states: Poland, Lithuania, Latvia, Estonia, Finland and Romania. It is, in fact, the secret protocol that actually made the agreement the foundation of the aggression of both countries that began in September 1939.

The armed aggression of the Soviet Union was a significant help for Germany in breaking up and shortening the time of military resistance of the Polish Army. As a result of joint arrangements with Hitler, the Soviet Union seized more than half of the pre-war area of the Republic of Poland. Both totalitarian occupiers immediately began to destroy people and state structures.

During the period of close cooperation in 1939-1941, Germany and the Soviet Union implemented a policy of ruthless terror against millions of Polish citizens. In the eastern half of the occupied country, arrests, deportations, killings and mass murders carried out by the Soviet services affected not only Poles, but also national minorities (including Jews - also those who in the east sought help from the aggression of the German state). One of the most distinctive and significant symbols of Soviet brutality and terror during this period is the Katyn Massacre. At that time, the mutual coordination of various repressive activities between the NKVD and the Gestapo took place.

All of Poland was under German occupation at the time. Despite the criminal harvest of the Soviet occupation, the authorities of the Republic of Poland in exile tried to form relations with the Soviet Union based on mutual respect for sovereignty and borders. As long as the Soviets were suffering defeat at the front, diplomatic relations with Poland were maintained by the USSR - despite Stalin's sabotage of mutual relations (including the transfer and consolidation of communist sabotage in central Poland). After the Stalingrad breakthrough, Stalin returned directly to the policy of imperial conquests. He deliberately exacerbated the tension in bilateral relations, and finally in April 1943 broke off relations with Poland. Taking advantage of the acceptance of Western countries, in 1944-1945 he led to the re-annexation of the eastern provinces of the Republic of Poland into the USSR and enslaved the rest of the country. It happened despite the fact that, from the first to the last moments of the war, Poland was part of the Allied camp and fought against the German Reich.

In 1938 along with Germany and Italy, France and Great Britain took part in the Munich conference. The Western countries accepted Hitler's territorial demands against Czechoslovakia. The conference did not bring glory to the two Western democracies. These, at the expense of the territory of another country, tried to satisfy the German monster, hoping that in this way they would maintain peace. History has shown how illusory this turned out to be. However, comparing this shameful conference to the Molotov Ribbentrop Pact, where both totalitarian signatories divided the entire territories of many free states of the continent among themselves, is factually incorrect. In Munich, only Germany had been opened the way to new acquisitions. In the Molotov-Ribbentrop Pact, both signatories divided the areas of many European countries. At the same time, the range of territorial acquisitions planned in this pact by the Soviet Union exceeded even what was supposed to be received by Adolf Hitler's Reich.

During and after World War II the totalitarian Soviet Union committed crimes against peace, war crimes and crimes against humanity. Undermining elementary facts about the role of the Soviet Union in unleashing the hecatomb of World War II along with its mass murders, including genocide, is disrespectful and harmful for the memory of the victims of these crimes.

In a few months we will be remembering the 80th anniversary of the Katyn Massacre committed by the Soviet Union in 1940. For decades, its Soviet perpetrators, as well as their successors, officially proclaimed that the crime was committed by another state. In 1943, the Soviet Union mocked innocence and outrage when his own mass crimes were discovered and called by name. This propaganda was taken even further, making the disclosure of the Katyn Massacre serve as a pretext to sever relations with our state. The Soviet Union also used this in the Allied coalition for a mass diplomatic and media attack on Poland - the homeland of those thousands of citizens whom the Soviet services murdered in Katyn and other places.

Today's methods of Russian propaganda are a reproduction of  the worst models dating back to the Stalinist period.

Заявление Института национальной памяти в связи с высказываниями Президента Российской Федерации о Второй мировой войне и ее причинах

И Германия Гитлера, и Советский Союз Ленина и Сталина целенаправленно стремились разрушить установленный согласно Версальскому договору порядок в Европе и навязать свой порядок другим европейским народам. Вторая мировая война началась с нападения Германии и Советского Союза на Польшу в 1939 г. Ее очередным актом было нападение обеих тоталитарных империй на соседние государства на востоке и на западе континента.

Военной агрессии Германского Рейха и СССР предшествовало взаимное соглашение от 23.08.1939 г., известное как пакт Молотова-Риббентропа. Лишь в официальной части этот документ представлялся как договор о ненападении. Название «договор о ненападении» должно было ввести в заблуждение мировое сообщество, создавая видимость такого рода соглашений, которые заключались в Европе. Истинные намерения двух агрессоров были представлены в секретном протоколе, который прилагался к пакту и содержал положения о разделе сфер влияний, ориентированные на захват территорий независимых государств: Польши, Литвы, Латвии, Эстонии, Финляндии и Румынии. Именно секретный протокол делает из этого соглашения документ, являвшийся основанием для военной агрессии обоих государств с сентября 1939 г.  

Результатом пакта Молотова-Риббентропа стало сотрудничество и координация советско-германских действий во время нападения этих государств на Польшу в сентябре 1939 г. Немцы, начавшие военные действия 1 сентября 1939 г., получали подробную информацию от СССР о подготовке вооруженного вторжения СССР в Польшу. «Молотов вызвал меня сегодня в 16 часов и заявил, что Красная Армия была приведена в боевую готовность быстрее, чем ожидалось. Поэтому советские военные действия могут начаться раньше […]. Молотов просит, чтобы ему сообщили как можно точнее, когда можно рассчитывать на захват [немцами] Варшавы», – сообщал посол Рейха в Москве в депеше главе германского МИД Иоахиму фон Риббентропу от 14 сентября 1939 г. Гитлера через германского посла в Москве информировали не только о сроках нападения СССР на Польшу, но и о том, каким образом оно будет обосновано  официальной пропагандой в мире. «Молотов заявил, что вооруженное вторжение Советского Союза состоится, вероятно, завтра или послезавтра. Сталин […] назовет мне день и точное время советского наступления. […] Советское правительство намерено обосновать свои действия следующим образом: польское государство распалось и больше не существует […] Советский Союз считает своим долгом вмешаться с целью защиты своих украинских и белорусских братьев […], – сообщал посол Рейха в Москве главе германского МИД Иоахиму фон Риббентропу 16 сентября 1939 г. 17 сентября 1939 г., когда сотни тысяч советских солдат вторглись с востока в Польшу, сражавшуюся очередную неделю с Германией в одиночку, посол Рейха в Москве рапортовал: «Сталин в присутствии Молотова и Ворошилова принял меня в два часа ночи и заявил, что Красная Армия пересечет сегодня утром советскую границу на всей протяженности от Полоцка до Каменца-Подольского».

Вооруженное вторжение Советского Союза помогло Германии быстрее сломить сопротивление и разбить польскую армию. В результате совместных действий с Гитлером Советский Союз захватил более половины довоенной территории Польской Республики. Оба тоталитарных оккупанта немедленно приступили к уничтожению людей и государственных структур.

Очередным актом советской агрессии, предусмотренным пактом Молотова-Риббентропа, было начавшееся в ноябре 1939 г. нападение СССР на Финляндию. Компрометирующий способ ведения действий и героизм финских солдат уберегли эту страну от полного включения в состав СССР (однако Финляндия утратила пограничные территории). В 1940 г. Советский Союз произвел жесткую аннексию прибалтийских государств (Литвы, Латвии и Эстонии), а также аннексию румынской Бессарабии и северной части Буковины. Этот имперский захват территорий должен был стать прелюдией к дальнейшей экспансии СССР и коммунизма. Одновременно Советский Союз поддерживал поставками сырья военные действия Германии на западе и на севере континента на протяжении 1940 г.

В период тесного сотрудничества в 1939–1941 гг. Германия и Советский Союз проводили политику жестокого террора в отношении миллионов граждан Польской Республики. В восточной части оккупированной страны проводимые советскими органами аресты, депортации, убийства и массовые расстрелы касались не только поляков, но и национальных меньшинств (в том числе евреев – также тех, кто искал на востоке спасения от насилия германского государства). Одним из наиболее показательных символов советской жестокости и террора в этот период является Катынский расстрел. В это время имела место взаимная координация некоторых репрессивных действий между НКВД и гестапо.

В 1941 г., после периода тесного сотрудничества с Гитлером, СССР сам стал объектом нападения и только после этого стал врагом Германского Рейха.

Вся Польша тогда оказалась под германской оккупацией. Несмотря на преступные плоды советской оккупации, находившиеся в изгнании власти Польской Республики пытались наладить с Советским Союзом отношения, основанные на взаимном уважении суверенитета и границ. Пока советские войска терпели поражение на фронте, СССР поддерживал дипломатические отношения с Польшей – несмотря на саботирование взаимодействия со стороны Сталина (напр.,  переброска и консолидация коммунистических диверсий в центральной Польше). После Сталинградской битвы Сталин вернулся непосредственно к политике имперских завоеваний. Он целенаправленно обострял двусторонние отношения, чтобы в конце апреля 1943 г. разорвать отношения с Польшей. Пользуясь уступчивостью западных государств, в 1944–1945 гг. он привел к включению в состав СССР восточных воеводств Польской Республики и порабощению остальной части страны. Это случилось, несмотря на то, что Польша с первых и до последних дней войны самоотверженно участвовала в создании коалиции союзников и сражалась против Германского Рейха.

Сталин не позволил восстановить независимое польское государство, заблокировал возможность возращения в страну из изгнания законных властей Польской Республики, приступил к жестокому уничтожению людей и структур Подпольного польского государства. После захвата польских земель Красной Армией в 1944–1945 они по-прежнему были местом совершаемых советскими и коммунистическими органами жестоких преступлений, массовых арестов и депортаций в глубь СССР. Польское общество  оставалось порабощенным под советским ярмом и под правлением поддерживаемого Москвой коммунистического режима следующие десятилетия. Независимость, после периода советского порабощения, Польша стала возрождать лишь после 1989 г. Оккупационные советские гарнизоны покинули нашу страну (уже как российские войска) лишь в 1993 г.

В 1938 г. в Мюнхенской конференции, наравне с Германией и Италией, приняли участие Франция и Великобитания. Западные государства приняли территориальные претензии Гитлера к Чехословакии. Эта конференция не добавила славы двум западным демократиям. Они за счет территории другой страны пытались удовлетворить германское чудовище, рассчитывая на то, что таким образом спасут мир. История показала, как сильно они заблуждались. Однако сравнение этой недостойной конференции с пактом Молотова-Риббентропа, в котором оба тоталитарных участника разделили между собой территории многих свободных государств континента, не выдерживает проверки фактами. В Мюнхене только Германии был открыт путь к новым завоеваниям. В пакте Молотова-Риббентропа оба государства делили между собой территории многих  государств континента. При этом масштабы предусмотренных этим пактом территориальных завоеваний Советского Союза превышали даже то, что должен был получить Рейх Адольфа Гитлера.

Польша не участвовала в Мюнхенской конференции в 1938 г. Сравнение, далекое от корректности, польско-чехословацких отношений в 1918–1938 гг. с проводимой Советским Союзом имперской  политикой уничтожения независимых государств и порабощения других народов свидетельствует о невежестве или осознанном желании манипулировать фактами. 

Тоталитарный Советский Союз во время Второй мировой войны и после ее окончания совершал как преступления против мира, так и военные преступления, и преступления против человечности. Попытки поставить под сомнение очевидные факты о роли Советского Союза в начале Второй мировой войны и совершаемых им массовых убийствах, в том числе геноциде, оскорбляют память жертв этих преступлений.

Через несколько месяцев мы будем вспоминать 80-ю годовщину совершенного Советским Союзом в 1940 г. Катынского расстрела. На протяжении  многих десятилетий советские виновники, как и их преемники, официально заявляли, что это преступление совершило другое государство. В 1943 г. Советский Союз изображал непричастность и возмущение, когда его массовые убийства были раскрыты и названы своими именами. Пропагандистская ложь использовалась им настолько масштабно, что раскрытие Катынского расстрела стало причиной разрыва отношений с нашим государством. Он также использовал это в антигитлеровской коалиции для массированной и медийной атаки на Польшу – родину тех тысяч граждан, которых в Катыни и других местах убивали советские органы.

Сейчас российская пропаганда берет пример с худших проявлений эпохи сталинизма.





INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ
Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu

Opublikowano: 21.12.2019

UZUPEŁNIENIE TEMATYCZNE

Poniżej kopie zdjęć z: Polona – polska biblioteka cyfrowa, w której udostępniane są zdigitalizowane książki, czasopisma, grafiki, mapy, muzykalia, druki ulotne oraz rękopisy pochodzące ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz instytucji współpracujących.