11.11.2023 00:05 | Źródło: System Informacyjny Sejmu

Święto Niepodległości

105 lat temu urzeczywistniły się marzenia narodu polskiego o długo wyczekiwanej wolności po tym, gdy wskutek rozbiorów pod koniec XVIII w. Rzeczpospolita zniknęła z mapy Europy. Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. po 123 latach zaborów było wynikiem nie tylko sprzyjających okoliczności dziejowych, ale także ofiary krwi, poświęcenia i pracy wielu pokoleń Polaków. O Niepodległą walczyli w wojnach napoleońskich, zrywach narodowowyzwoleńczych i I wojnie światowej, jak również podejmowali codzienny trud zachowania polskiej tożsamości na terenach pod panowaniem zaborców i na emigracji.

10 listopada 1918 r. z więzienia w Magdeburgu do Warszawy powrócił Józef Piłsudski. 11 listopada po kapitulacji Niemiec zakończyła się Wielka Wojna. Tego dnia Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu władzę wojskową, zaś 14 listopada także cywilną. 16 listopada Wódz Naczelny w nocie telegraficznej zawiadomił państwa zachodnie o powstaniu niepodległej Polski, a 18 listopada powołał pierwszy rząd z premierem Jędrzejem Moraczewskim na czele. Jednak był to początek drogi, bowiem walki o granice i kształt polskiego terytorium trwały do 1921 r.

W II RP rocznicę odrodzenia Polski świętowano na mocy zwyczaju, do 1936 r. na ogół w formie uroczystości o charakterze wojskowym. Święto Niepodległości zostało oficjalnie ustanowione w ostatnich latach okresu międzywojennego. „Dzień 11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym Świętem Niepodległości” – czytamy w ustawie z 23 kwietnia 1937 r. Usankcjonowała ona kilkunastoletnią praktykę organizowania obchodów właśnie 11 listopada.

screen dokumentu z: isap.sejm.gov.pl

Uroczystości z okazji ustanowionego formalnie na 11 listopada Święta Niepodległości miały miejsce przed II wojną światową jedynie dwa razy – w 1937 i 1938 r. Pod okupacją niemiecką i sowiecką zostało ono zakazane i było celebrowane w konspiracji. Pamięć o rocznicy odzyskania niepodległości ze świadomości społecznej próbowały usunąć także władze komunistyczne, które w 1945 r. zniosły Święto Niepodległości. Przywrócono je pod koniec PRL w okresie transformacji ustrojowej w 1989 r.

Narodowe Święto Niepodległości jest okazją do manifestowania patriotycznych postaw oraz przywiązania do Ojczyzny, polskiej historii i tradycji. Miliony Polaków w tym dniu przystrajają swoje domy biało-czerwonymi flagami. 11 listopada należy do najważniejszych dat w polskim kalendarzu. Centralne obchody państwowe odbywają się w stolicy przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Piłsudskiego.

System Informacyjny Sejmu

opublikowano 10.11.2023