50. posiedzenie Senatu – zapowiedź

Podczas tego posiedzenia Izba rozpatrzy 9 ustaw.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) z 31 października do 31 grudnia 2022 r. wydłuża stosowanie tarczy antyinflacyjnej. Utrzymane zostają czasowo obniżone stawki VAT w odniesieniu do żywności, paliw silnikowych, gazu ziemnego, energii elektrycznej i cieplnej, nawozów i innych środków wspomagających produkcję rolniczą. Nowela utrzymuje stawki VAT na poziomie 8% (stawka obniżona) i 23% (stawka podstawowa) w 2023 r. i następnych latach. Wysokość stawek VAT zostanie uzależniona od poziomu wydatków na obronę, stawki będą utrzymywane, dopóki łączne wydatki na obronność będą utrzymywać się powyżej 3% PKB. Ustawa zawiesza ponadto na 2 lata (2022–23) przepisy o minimalnym podatku dochodowym, uchyla przepisy o tzw. ukrytej dywidendzie, a zmienia te w sprawie obowiązku dokumentacyjnego w zakresie tzw. pośrednich transakcji rajowych i odnoszących się do polskiej spółki holdingowej (PSH). Ustawa zmienia również przepisy dotyczące podatku od przerzuconych dochodów, rozliczania kosztów finansowania dłużnego w kosztach podatkowych i opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estoński CIT).

Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) zmienia sposób określania wysokości odszkodowania za wywłaszczenia nieruchomości pod inwestycje publiczne, np. Centralny Port Komunikacyjny. Odszkodowanie za wywłaszczenie ma być powiązane z wartością rynkową nieruchomości. Będzie do niego dodawany bonus pieniężny, wynoszący bazowo 20% wartości nieruchomości i 40% wartości budynków zlokalizowanych na jej terenie i wartości lokalu mieszkalnego. Będzie można wystąpić do sądu cywilnego z roszczeniem o szkodę rzeczywistą w zakresie szerszym niż ta wynikająca z odszkodowania.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (projekt rządowy) przewiduje przyspieszenie wydawania decyzji i usprawnienie postępowań, m.in. dzięki upowszechnieniu postępowania uproszczonego, milczącego trybu załatwienia sprawy, elektronizacji, a także zniesieniu 2-instancyjności w wybranych postępowaniach (1 strona postępowania, postępowanie dowodowe o nieskomplikowanym charakterze, decyzje wydawane głównie na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku lub informacji z publicznych rejestrów). Ustawa wprowadza ogólny wyjątek od zasady 2-instancyjności, zgodnie z którym od decyzji wydanej w pierwszej instancji nie będzie przysługiwało odwołanie. Nowela przewiduje ponadto upowszechnienie stosowania prostych formularzy urzędowych, składanie wniosków on-line i ograniczenie liczby składanych wniosków, a także wydłużenie terminu wypełniania obowiązków przez przedsiębiorców i osób fizycznych w wypadku niektórych procedur administracyjnych.

Ustawa o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy – Prawo budowlane (projekt rządowy) dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Wprowadza obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej każdego budynku indywidualnego czy wielorodzinnego. Rozszerza zakres wymagań kontrolnych systemów ogrzewania i klimatyzacji na systemy o mocy ponad 70 kW. Umożliwia powszechny dostęp do podstawowych informacji zawartych w świadectwach charakterystyki energetycznej gromadzonych w centralnym rejestrze. Inwestorzy (deweloperzy i inwestorzy indywidualni) w wypadku niektórych grup budynków będą musieli dołączać świadectwa charakterystyki energetycznej budynków do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. W określonych budynkach nowela wprowadza obowiązek montażu systemów automatyki i sterowania zgodnie z przepisami unijnymi. Nowe rozwiązania mają poprawić skuteczność obecnego systemu oceny efektywności energetycznej budynków w Polsce, a także przyczynić się do oszczędności energii i zmniejszenia kosztów eksploatacji budynków.

Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (projekt rządowy) ma zapewnić powszechny dostęp do szybkiego internetu. Pozwoli na wdrożenie bezpłatnej bazy danych o dostępności szerokopasmowego internetu – Systemu Informacyjnego o Dostępie do Usług Stacjonarnego Internetu Szerokopasmowego (SIDUSIS) – bez której obywatele nie mają dostępu do informacji o tym, czy mogą skorzystać z wybudowanych sieci szerokopasmowych, a jeśli ich nie ma – jaka jest oferta dostępu do internetu szerokopasmowego w ich okolicy i z kim należy się skontaktować, aby zawrzeć umowę. Z kolei przedsiębiorcy telekomunikacyjni nie dysponują wiedzą o pustostanach, a więc punktach adresowych, w których nie znajdą klientów. SIDUSIS pozwalałby na oznaczanie lub odznaczanie danego punktu adresowego jako pustostanu. Ma on również umożliwiać m.in. zgłaszanie potrzeb na usługi zapewniające stacjonarny szerokopasmowy dostęp do internetu, wyszukiwanie dostawców, którzy mogą je świadczyć, i automatyczne ich powiadamianie. Nowela przewiduje środki m.in. na wdrożenie i utrzymanie publicznego, nieodpłatnego SIDUSIS, a także na wyznaczanie w urzędach gmin tzw. koordynatorów szerokopasmowych.

Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wprowadza – z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego – rejestr dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej i osób, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej. Umożliwia powrót do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osobie, która opuściła już te formy pieczy i zaczęła usamodzielnianie, ale z różnych powodów chciałaby wrócić do pieczy zastępczej. Ma ułatwić adaptację dziecka, w szczególności powyżej 7 lat, w nowej rodzinie adopcyjnej. Pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, przysługiwać będzie urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego i rodzicielskiego. Zmiany w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka ułatwią podpisywanie umów ze starostą innym niż właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zastępczej.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (projekt senacki) urealnia kwotę refundacji dowozu do placówek oświatowych dzieci z niepełnosprawnościami należną rodzicom. Zgodnie z przepisami gmina ma obowiązek zapewnić dzieciom z niepełnosprawnościami bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższego przedszkola czy oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub szkoły albo zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna na zasadach określonych w umowie, zawartej między wójtem (burmistrz, prezydent miasta) a rodzicami lub opiekunami, jeżeli oni zapewniają dowożenie. Rodzicom przysługuje zwrot kosztów przewozu dzieci, młodzieży i uczniów według algorytmu, w którym jedną z 3 zmiennych jest średnia cena jednostki paliwa w danej gminie, określana na każdy rok szkolny przez radę gminy. Nowelizacja przewiduje, że zwrot kosztów jednorazowego przewozu będzie – tak jak obecnie – następował w wysokości określonej według wzoru z 3 zmiennymi, ale stawka za kilometr przejazdu, określana przez radę gminy, nie będzie mogła być niższa niż określona w przepisach wydanych na podstawie ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z nią minister infrastruktury wydaje rozporządzenie w sprawie zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.

Ustawa o medycynie laboratoryjnej (projekt rządowy) ustala zasady i warunki wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej, wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego oraz nadzoru i kontroli laboratoriów. Osobami uprawnionymi do samodzielnego wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej w laboratorium będą: diagnosta laboratoryjny, lekarz mający prawo wykonywania zawodu i specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie analityki lub mikrobiologii, lub diagnostyki laboratoryjnej, lekarz ze specjalizacją II stopnia w dziedzinie mikrobiologii i serologii, lekarz z tytułem specjalisty w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej lub mikrobiologii lekarskiej. Diagności laboratoryjni będą mieli możliwość wykonywania zawodu w ramach praktyki zawodowej. Ta forma udzielania świadczeń zdrowotnych jest przystosowana do prowadzenia działalności leczniczej osobiście i, w zależności od jej zakresu, nie wymaga spełniania wszystkich wymagań organizacyjnych, stawianych podmiotom leczniczym. Minister zdrowia będzie mógł – na wniosek osoby legitymującej się dorobkiem naukowym lub zawodowym na podstawie opinii ekspertów – uznać ten dorobek za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego. Diagności laboratoryjni, których dorobek zostanie uznany przez ministra zdrowia, będą mogli przystąpić do egzaminu specjalizacyjnego i uzyskać tytuł specjalisty w danej dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej. Specjalizacja będzie dofinansowywana ze środków budżetu państwa. Ustawa wprowadza również m.in. przepisy umożliwiające wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego w formie 1-osobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka diagnosty laboratoryjnego i grupowa praktyka diagnostów laboratoryjnych.

Ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o ochronie roślin przed agrofagami (projekt rządowy) wdraża unijne przepisy do polskiego prawa, mające m.in. zwiększyć efektywność nadzoru nad artykułami rolno-spożywczymi, w tym kontrolę żywności sprzedawanej w sklepach internetowych. Nowelizacja zmienia zasady funkcjonowania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). Precyzuje również wymagania weryfikowane i nadzorowane przez nią w dziedzinie kontroli sprzedaży żywności prowadzonej na odległość, w szczególności za pośrednictwem internetu, oraz wprowadzenie instytucji anonimowego pobrania próbki. W nowelizacji definicję artykułów rolno-spożywczych uzupełniono o pasze dla zwierząt domowych, wprowadzono definicję zakupu kontrolnego. Nowela umożliwia uzyskanie pomocy policji przy przeprowadzaniu kontroli przez organy IJHARS, pobieranie próbek do kontroli oznakowania czy wykonywania fotografii kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych, a także stosowanie sankcji w związku z nadzorem nad wprowadzaniem do obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością.

Izba dokona również wyboru ławników Sądu Najwyższego.