10.04.2023 12:17 | Źródło: europarl.europa.eu

Jakie są korzyści z ułatwienia udostępniania danych w UE?

Unijne prawo ma budować zaufanie do udostępniania danych, co z kolei ma stymulować innowacje, ułatwić zieloną transformację i przynieść korzyści konsumentom.

Dzięki ogromnym możliwościom w takich dziedzinach, jak rolnictwo czy zdrowie, big data mogą odegrać kluczową rolę w transformacji cyfrowej UE. Jednak aby uwolnić ich potencjał, niezbędne jest lepsze udostępnianie danych, czyli udostępnianie ich wielu użytkownikom, takim jak przedsiębiorstwa lub organy publiczne.

Obecnie dane nie są ponownie wykorzystywane w takim stopniu, w jakim mogłyby, z powodu niskiego zaufania do udostępniania danych i przeszkód technologicznych. UE chce to zmienić za pomocą dwóch aktów prawnych.

80% danych przemysłowych nigdy nie jest wykorzystywanych

Akt w sprawie zarządzania danymi, przyjęty przez Parlament 6 kwietnia 2022 r., ma zwiększyć wymianę danych w UE, tak aby firmy i start-upy miały dostęp do większej ilości danych, które mogą wykorzystać do opracowywania nowych produktów i usług. Dostęp do dużych zbiorów danych ma kluczowe znaczenie dla wykorzystania potencjału sztucznej inteligencji.

W oparciu o akt w sprawie zarządzanie danymi, w marcu 2023 r. Parlament przyjął swoje stanowisko na temat kolejnego prawa - aktu w sprawie danych, który ma ułatwić przedsiębiorcom dostęp do dużej ilości wysokiej jakości danych przemysłowych, zwłaszcza pochodzących z internetu rzeczy.

Jakie są korzyści z udostępniania danych?

Zwiększenie udostępniania danych powinno pobudzić innowacyjność i konkurencyjność unijnej gospodarki. Np. dostęp do dużych zbiorów danych ma kluczowe znaczenie dla wykorzystania potencjału sztucznej inteligencji, ponieważ wymaga ona ogromnych ilości danych do trenowania algorytmów.

Zielona transformacja

Dane mogą pomóc zmniejszyć ślad węglowy i zużycie energii, np. poprzez przeciwdziałanie zatorom na drogach czy optymalizację efektywności energetycznej budynków i samochodów. Fabryki, gospodarstwa rolne i firmy budowlane będą mogły optymalizować linie produkcyjne i łańcuchy dostaw dzięki dostępności danych o funkcjonowaniu urządzeń przemysłowych. Dane z satelitów i czujników umożliwią rolnikom lepsze zarządzanie wodą i uprawami oraz optymalizację wydajności.

Dane o środowisku usprawnią reagowanie na sytuacje kryzysowe, takie jak powodzie czy pożary.

Wspieranie innowacji

Dysponując większą ilością dostępnych danych, firmy będą mogły opracowywać nowe produkty i usługi. Dostawcy usług posprzedażowych, np. napraw, będą mogli konkurować na równych zasadach z porównywalnymi usługami oferowanymi przez producentów, co może obniżyć ceny i pobudzić innowacyjność.

Korzyści dla konsumentów

Osoby korzystające z produktów połączonych powinny mieć większy wybór, jeśli chodzi o dostawców usług naprawczych i konserwacyjnych. Mogą pojawić się nowe, bardziej innowacyjne produkty i bardziej spersonalizowane leki. Miasta mogą stać się inteligentniejsze i bardziej ekologiczne. Dane mogą również pomóc w lepszym zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi dotyczącymi zdrowia publicznego.

W jaki sposób nowe przepisy pomogą budować zaufanie?

Akt w sprawie zarządzania danymi

Akt w sprawie zarządzania danymi ma zbudować zaufanie do udostępniania danych poprzez zwięszkanie bezpieczeństwa i ułatwianie go, a także zapewnienie zgodności z przepisami o ochronie danych. Ma to osiągnąć za pomocą szeregu narzędzi - od rozwiązań technicznych, takich jak anonimizacja i gromadzenie danych, po prawnie wiążące umowy zawierane przez ponownych użytkowników.

Przepisy umożliwią lepsze wykorzystanie danych gromadzonych w niektórych obszarach sektora publicznego. Umożliwią również tworzenie wspólnych europejskich przestrzeni danych dla ważnych obszarów: zdrowia, środowiska, energii, rolnictwa, mobilności, finansów, produkcji, administracji publicznej i umiejętności.

Nowe przepisy dotyczące rynków danych - zazwyczaj platform internetowych, na których użytkownicy mogą kupować lub sprzedawać dane - pomogą uznać nowych pośredników za wiarygodnych organizatorów danych.

Przepisy ułatwią także firmom, osobom i organizacjom publicznym, które chcą udostępniać dane z korzyścią dla społeczeństwa (altruizm danych).

Prawo ma stworzyć alternatywę dla platform big data, które przechowują duże zbiory danych.

Akt w sprawie danych

Akt w sprawie danych ma usunąć przeszkody utrudniające ponowne wykorzystanie danych przemysłowych. Przedsiębiorstwa i konsumenci generujący dane będą mieli jasność na temat tego, kto może korzystać z takich danych i na jakich warunkach.

Konsumenci i przedsiębiorstwa korzystający z podłączonych urządzeń uzyskają dostęp do generowanych przez siebie danych (które obecnie często są gromadzone wyłącznie przez producentów) i będą mieć prawo udostępniać te dane stronom trzecim.

Przepisy mają również chronić mikroprzedsiębiorstwa i MŚP przed nieuczciwymi warunkami narzucanych przez firmy o silniejszej pozycji w umowach dotyczących udostępniania danych.

Aby, uniemożliwić konkurentom konstruowanie odpowiedników usług lub urządzeń dzięki zwiększonemu dostępowi do danych, posłowie i posłanki chcą wzmocnić przepisy chroniące tajemnice handlowe.

Nowe przepisy ułatwią też konsumentom zmianę dostawcy usług w chmurze i zwiększą zabezpieczenia przed bezprawnym dostępem do danych nieosobowych przechowywanych w UE.

Określają również, w jaki sposób organy sektora publicznego mogą uzyskać dostęp do danych przechowywanych przez firmy prywatne, które są niezbędne w wyjątkowych okolicznościach, takich jak stan zagrożenia zdrowia lub klęski żywiołowe.

Kolejne kroki

Akt w sprawie zarządzania danymi został przyjęty przez Parlament i Radę w 2022 r.; zacznie obowiązywać od września 2023 roku.

Teraz, gdy Parlament uzgodnił swoje stanowisko negocjacyjne na temat aktu w sprawie danych, rozpocznie negocjacje z Radą.

Parlament Europejski

opublikowano: 07-04-2022 - 13:04 / ostatnia aktualizacja: 16-03-2023 - 13:57 / dot.: 20220331STO26411