Czym jest Frontex?

To, jednak wielka odpowiedzialność, dlatego też Unia Europejska wzmocniła Frontex powierzając mu zadanie stworzenia pierwszej europejskiej służby mundurowej oraz fundusze na zakup własnego sprzętu. Agencja ma także dalej rozwijać europejski zintegrowany system zarządzania granicami.

Frontex ma trzy strategiczne cele: ograniczenie podatności na zagrożenia na granicach zewnętrznych w oparciu o kompleksową znajomość sytuacji, zapewnienie bezpiecznych i dobrze funkcjonujących granic oraz planowanie i utrzymanie zdolności Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej.

Dokładamy wszelkich starań, by stać się jeszcze bardziej wiarygodnym partnerem, gotowym świadczyć zróżnicowane usługi państwom Unii Europejskiej. Naszą wzmocnioną obecność operacyjną na granicach zewnętrznych UE będą wspierać biura regionalne usytuowane w całej Europie.

Za kilka lat Frontex będzie dysponował dziesięcioma tysiącami funkcjonariuszy straży granicznej i przybrzeżnej, którzy będą pomagać państwom europejskim w kontroli granic i zarządzaniu ruchami migracyjnymi.

Stały korpus straży granicznej i przybrzeżnej oraz własny sprzęt sprawią, że  Agencja nie będzie dłużej skazana wyłącznie na reagowanie w sytuacjach kryzysowych, lecz stanie się wartościowym partnerem krajów europejskich i będzie gotowa stawić czoła różnorodnym wyzwaniom na granicach zewnętrznych. Będzie też odgrywać większą rolę w zarządzaniu przepływami osób legalnie przekraczających granice Unii oraz zwalczaniu przestępczości transgranicznej.

Frontex stale monitoruje granice zewnętrzne Wspólnoty i analizuje gdzie konieczne może być wsparcie oraz jak zareagować w danej sytuacji. Aby zaradzić potencjalnym słabościom ujawnionym w dorocznej ocenie gotowości Europy do stawienia czoła wyzwaniom na granicach zewnętrznych, Frontex może  zaproponować wsparcie w postaci ekspertów lub dodatkowego sprzętu. 

Skuteczna kontrola granic i zarządzanie migracjami wymagają współpracy. Frontex jest siłą napędową i strażnikiem zintegrowanego zarządzania granicami Europy (IBM). Ujednolicone zasady i normy są kluczem do właściwego zarządzania granicami zewnętrznymi i reagowania na wyzwania migracyjne, czynią też Europę bezpieczniejszą. Razem z władzami krajów członkowskich, instytucjami Unii Europejskiej oraz innymi agencjami i organizacjami, Frontex będzie wdrażał strategię zintegrowanego zarządzania granicami na szczeblu europejskim i krajowym.

Wszystkie nasze działania podejmujemy z myślą o bezpieczeństwie i dobrostanie obywateli. Jesteśmy dumni z naszych osiągnięć. Mamy też świadomość nadchodzących wyzwań. Aby im sprostać, będziemy współpracować z władzami krajowymi, instytucjami Unii Europejskiej oraz licznymi partnerami, tak by każdy w Europie czuł się wolny i bezpieczny.

Fabrice Leggeri, dyrektor wykonawczy Frontexu

Główne zadania

Rozlokowanie sił w terenie Agencja zapewnia funkcjonariuszy organów ścigania z państw członkowskich i z państw stowarzyszonych w ramach Schengen, a także statki, samoloty i urządzenia do kontroli granic na obszarach położonych przy granicach zewnętrznych, które wymagają dodatkowego wsparcia. Oprócz kontroli granicznej, działania Frontexu obejmują zadania związane z bezpieczeństwem na morzu, kontrolą bezpieczeństwa, operacjami poszukiwawczo-ratowniczymi i ochroną środowiska.

Analiza ryzyka

Frontex ocenia czynniki ryzyka mające wpływ na bezpieczeństwo granic UE. Agencja opracowuje obraz sytuacji i trendów w zakresie nieuregulowanej migracji i przestępczości transgranicznej na granicach zewnętrznych. Frontex dzieli się tymi danymi z państwami UE i Komisją Europejską i wykorzystuje je przy planowaniu swoich przyszłych działań. Wszystkie działania Frontexu są prowadzone w oparciu o analizę ryzyka.

Monitorowanie sytuacji

Frontex nieustanie prowadzi monitoring zewnętrznych granic Unii Europejskiej, dostarczając aktualizacje i ostrzeżenia państwom członkowskim UE i państwom stowarzyszonym w ramach Schengen, Komisji Europejskiej i innym agencjom.

Ocena narażenia

Agencja przeprowadza coroczne oceny zdolności i gotowości każdego z państw członkowskich i krajów stowarzyszonych w ramach Schengen do stawienia czoła wyzwaniom pojawiającym się na ich granicach zewnętrznych, w tym presji migracyjnej. Frontex oddelegowuje oficerów łącznikowych do państw członkowskich UE, aby pomóc agencji w utrzymaniu kompleksowego obrazu kontroli granicznej na szczeblu UE.

Współpraca europejska w zakresie funkcji straży przybrzeżnej

Agencja wspiera współpracę między organami ścigania, agencjami UE i organami celnymi na granicach morskich. Łodzie i samoloty rozmieszczone na obszarach prowadzenia operacji gromadzą i wymieniają się informacjami dotyczącymi kontroli rybołówstwa, wykrywania zanieczyszczeń i zapewniania zgodności z przepisami w zakresie żeglugi morskiej.

Wymiana informacji wywiadowczych o działalności przestępczej

Agencja dzieli się danymi zgromadzonymi na granicach z właściwymi organami krajowymi, Europolem i innymi agencjami europejskimi. Obejmuje to informacje o osobach podejrzewanych o zaangażowanie w działania przestępcze, takie jak przemyt migrantów, handel ludźmi i terroryzm.

Operacje powrotowe

Frontex odgrywa coraz większą rolę w powrocie do kraju pochodzenia osób, które nie mają prawa pozostawać w Unii Europejskiej. Agencja wspomaga państwa członkowskie w koordynacji i finansowaniu operacji powrotowych, może jednak sama je inicjować. W tym celu Frontex może czarterować loty i rezerwować miejsca na lotach komercyjnych. Agencja pomaga również pozyskać konieczne dokumenty podróży dla osób powracających i zapewnić ekspertów do wspierania operacji powrotowych.

Stosunki zewnętrzne

Współpraca z krajami spoza Unii Europejskiej i strefy Schengen stanowi integralną część mandatu Frontexu i jeden ze strategicznych priorytetów agencji. Aby zapewnić wdrożenie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami (IBM), Frontex rozwija i utrzymuje sieć partnerstw z organami granicznymi w państwach nienależących do UE, zwłaszcza z tymi, które sąsiadują z UE oraz z krajami pochodzenia i tranzytu migrantów. Agencja rozmieszcza również oficerów łącznikowych na terenach poza UE dotkniętych nieuregulowaną migracją.

Szybkie reagowanie

Frontex jest w stanie szybko wysłać straż graniczną i przybrzeżną do państw członkowskich UE i państw stowarzyszonych w ramach Schengen stojących w obliczu sytuacji nadzwyczajnej na swoich granicach zewnętrznych. Na żądanie agencji państwa członkowskie muszą zapewnić do 1500 funkcjonariuszy z puli szybkiego reagowania.

Badania i innowacje

Frontex ułatwia nawiązywanie współpracy między specjalistami w obszarze kontroli granicznych a przedstawicielami środowisk naukowych i przemysłu, aby zagwarantować, że nowe technologie będą zaspokajały potrzeby organów kontroli granicznej.

Szkolenia

Frontex opracowuje wspólne standardy szkoleniowe dla służb granicznych, aby zharmonizować proces kształcenia funkcjonariuszy straży granicznej w UE i w państwach stowarzyszonych w ramach Schengen. Celem tego jest zapewnienie, aby niezależnie od miejsca, w którym podróżni przekraczają zewnętrzną granicę UE, stosowane były wobec nich jednolite standardy kontroli granicznej. Działania w tym zakresie mają również za zadanie zapewnić, by funkcjonariusze straży granicznej i przybrzeżnej z różnych państw skutecznie współpracowali w ramach operacji Frontexu.

ETIAS

Frontex odgrywa kluczową rolę w tworzeniu nowego europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS). Po uruchomieniu tego systemu w 2023 r. podróżni bez obowiązku wizowego z ponad 60 krajów – przed przyjazdem do europejskiej strefy Schengen – będą musieli składać wnioski o zezwolenia na podróż ETIAS. Frontex jest odpowiedzialny za prowadzenie całodobowej jednostki centralnej ETIAS, która będzie przetwarzać wnioski w ścisłej współpracy z jednostkami krajowymi z państw członkowskich i obsługiwać zarówno podróżnych, jak i przewoźników.

źródło: © 2021 FRONTEX