| Źródło: senat.gov.pl
42. rocznica podpisania porozumienia szczecińskiego
42 lata temu, 30 sierpnia 1980 r., w świetlicy Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego władze komunistyczne podpisały porozumienie z przedstawicielami strajkujących załóg regionu, co zakończyło strajki na Pomorzu Zachodnim. „Protokół ustaleń w sprawie wniosków i postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową w Szczecinie” podpisali: przewodniczący MKS Marian Jurczyk, wiceprzewodniczący MKS Kazimierz Fischbein i Marian Juszczuk oraz wicepremier Kazimierz Barcikowski, zastępca członka Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR Andrzej Żabiński, pierwszy sekretarz KW PZPR w Szczecinie Janusz Brych. Następnego dnia podpisano porozumienie w stoczni w Gdańsku, 3 września w kopalni w Jastrzębiu-Zdroju i 11 września w Hucie Katowice.
W Szczecinie pierwszy strajk rozpoczął się 18 sierpnia 1980 r. w Stoczni Remontowej „Parnica”. Następnego dnia do strajku przystąpiły kolejne przedsiębiorstwa w Szczecinie i województwie. Utworzony Międzyzakładowy Komitet Strajkowy przygotował 36 postulatów. Na pierwszym miejscu, obok żądań o charakterze socjalnym i gospodarczym, znalazł się postulat dotyczący prawa do zakładania niezależnych związków zawodowych. Wobec rozszerzającej się fali protestów władze komunistyczne zdecydowały się na podjęcie negocjacji, zakończonych podpisaniem porozumienia.
Porozumienie szczecińskie, obejmujące 29 postulatów, różniło się od porozumienia gdańskiego. Zakładało powstawanie związków, które będą miały „socjalistyczny charakter zgodnie z Konstytucją PRL”. W porozumieniu przyjęto, że „Komitety Strajkowe z chwilą zakończenia strajku stają się Komisjami Robotniczymi, rozpisują one w miarę potrzeb powszechne, bezpośrednie, tajne wybory do Władz Związków Zawodowych”. W dokumencie znalazły się też postulaty dotyczące podstawowych praw pracowniczych i obywatelskich. Protestujący uzyskali zapewnienie, że otrzymają pełną zapłatę za okres strajku oraz że nie będą za udział w nim karani, z wyjątkiem popełnionych przestępstw politycznych. Zdecydowano też o przyjęciu do pracy osób zwolnionych z przyczyn politycznych po wydarzeniach 1970/71. Rząd zobowiązał się też do wprowadzenia zmodyfikowanej Karty Stoczniowca. Wiele punktów porozumienia dotyczyło poprawy warunków socjalno-bytowych, m.in.: podwyżki płac oraz najniższych rent i emerytur, ustalenia minimum socjalnego i zasiłku macierzyńskiego, skrócenia czasu oczekiwania na mieszkanie do 5 lat. Postanowiono również uczcić ofiary Grudnia '70 poprzez umieszczenie tablicy pamiątkowej koło bramy głównej stoczni.
Porozumienia sierpniowe umożliwiły powstanie pierwszego wolnego, niezależnego związku zawodowego „Solidarność”. Senat w uchwale z 17 sierpnia 2020 r. w 40. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych oddał hołd tym, którzy swoją postawą i zaangażowaniem doprowadzili do zwycięstwa ruchu społecznego w pokojowej rewolucji przeciwko komunistycznemu systemowi władzy w PRL. „Niech ten przełomowy moment w historii Polski, Europy, a nawet świata, uwydatniający międzyludzką i społeczną solidarność, pozostanie w naszej pamięci” – napisano w uchwale.
opublikowano: 30.08.2022
Napisz komentarz
Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj