BCC: propocycje i uwagi do projektu ustawy o gospodarce nieruchomościami

Zgodnie z uzasadnieniem załączonym do projektu, celem i założeniem regulacji jest wykonanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2015 (sygn. akt SK 26/14) oraz z 12 grudnia 2017 (sygn. akt SK 39/15) dotyczących warunków zwrotu wywłaszczonych nieruchomości na rzecz byłych współwłaścicieli lub ich spadkobierców, a także zagwarantowanie pewności stosunków prawnych w odniesieniu do nieruchomości […] przez wprowadzenie terminu wygaśnięcia uprawnienia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. BCC z aprobatą odnosi się do tych założeń, zwłaszcza zmienionego w stosunku do sformułowanego na etapie prac legislacyjnych, art. 1 ust. 1 lit. a) - c) projektu. Nowe brzmienie przepisu znacznie trafniej oddaje założenia zawarte w przywołanych wyrokach Trybunału Konstytucyjnego, w szczególności w zakresie dochodzenia zwrotu zarówno całości jak i części wywłaszczonych nieruchomości bądź udziałów w nich.

Pozytywnie należy odnieść się do zaproponowanej w art. 1 ust. 1 lit. b) projektu zmiany w stosunku do projektu pierwotnego, polegającej na zastąpieniu bliżej nieokreślonej strony internetowej stroną w Biuletynie Informacji Publicznej. Także, dodanie obowiązku publikacji również w prasie lokalnej – co może mieć znaczące skutki dla możliwości zapoznania się z obwieszczeniem, w szczególności na obszarach z ograniczonym dostępem do internetu.

Krytycznie oceniamy sformułowanie wymagające podawania w publicznym obwieszczeniu imienia i nazwiska poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy. O ile zrozumiały i uzasadniony wydaje się zapis o wskazaniu tych danych w stosunku do ewentualnego adresata zawiadomienia, zainteresowanego w sprawie, o tyle nieproporcjonalne i zbędne jest publikowanie imion i nazwisk tych osób w obwieszczeniu. Zapis ten budzi w szczególności wątpliwości w kontekście obowiązujących krajowych oraz wspólnotowych przepisów o ochronie danych osobowych. BCC proponuje rezygnację z publikowania tego typu danych w obwieszczeniu. Legislacyjnie można osiągnąć ten cel chociażby poprzez dodanie w proponowanym ust. 2a ustawy zapisu W stosunku do obwieszczenia ust. 2b pkt 3 nie stosuje się.

Pozytywną zmianą jest wydłużenie proponowanego terminu „przedawnienia” roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w niej lub części. W pierwotnym projekcie termin ten określony był jako 10 lat, co zostało krytycznie ocenione przez BCC, jako zbyt termin krótki. Jakkolwiek projektodawca, w dokumentacji prac legislacyjnych wskazał, iż nie uwzględnił wniosku BCC w zakresie przedłużenia tego terminu do lat 30 (analogicznie do zasiedzenia nieruchomości w złej wierze zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego), o tyle w projekcie termin ten został wydłużony do lat 20. W opinii BCC taki termin, jako kompromisowy, może być adekwatny i proporcjonalny dla osiągnięcia założonych celów, z jednej strony wykonania wyroków Trybunału Konstytucyjnego a z drugiej ochrony obrotu.

Analogicznie, jak w przypadku pierwotnego projektu, z aprobatą odnosimy się do zaproponowanego dodatkowego, 3-letniego terminu na zgłoszenie roszczeń od dnia wejścia w życie projektu jeśli przed jej wejściem w życie 20-letni termin „przedawnienia” już upłynął lub upłynie co prawda po jej wejściu w życie, ale z upływem nie więcej niż 3 lat.  Odpowiednio, przepis ten w projekcie trafnie rozszerzono o nieruchomości nabyte w drodze umowy zgodnie z art. 114 ust.1 ustawy. Korzystne będzie również zastosowanie analogicznej konstrukcji dodatkowego, 3-letniego terminu na zgłoszenie roszczeń w stosunku do spraw, w których z uwagi na brak zgody wszystkich byłych współwłaścicieli wniosek o zwrot nie został zgłoszony lub nie został uwzględniony.

Więcej informacji w załączeniu

Kontakt do eksperta:

dr Łukasz Bernatowicz

ekspert BCC ds. infrastruktury, prawa budowlanego i zamówień publicznych

członek Rady Dialogu Społecznego, członek Rady Zamówień Publicznych

tel. 502 066 619

e-mail: lukasz.bernatowicz@bcc.org.pl

Przesłano: 20.12.2018