Przełomowe projekty na posiedzeniu Rady ds. ekoMałopolski

Celem Programu ochrony powietrza jest osiągnięcie w Małopolsce do roku 2023 dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10, pyłu PM2,5, benzo(a)pirenu i dwutlenku azotu, wyznaczonych w przepisach polskich i unijnych. W dłuższej perspektywie POP zakłada obniżenie poziomów stężeń pyłów rekomendowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W aktualizacji Programu, zostaną wprowadzone nowe działania naprawcze, służące szybszej poprawie jakości powietrza. Jedną takich z propozycji jest całkowity zakaz spalania węgla w kotłach instalowanych od roku 2021 r. Dodatkowo od 1 stycznia 2021 r. nie będzie można wymienić tzw. kotłów pozaklasowych oraz 3. i 4. klasy na węglowe. Spalanie biomasy będzie możliwe tylko pod warunkiem spełnienia konkretnych standardów emisji pyłu – nie może ona przekraczać 20 mg/m3. Brany jest pod uwagę także całkowity zakaz spalania węgla i biomasy w miejscowościach uzdrowiskowych Małopolski. Dodatkowo stosowane urządzenia grzewcze powinny posiadać mechanizmy pozwalające na utrzymanie emisji pyłu na poziomie 20 mg/m3 w całym okresie eksploatacji.

Obowiązki gmin

Projekt nowego programu ochrony powietrza dla Małopolski zakłada szereg obowiązków dla samorządów, m.in.: zatrudnienia Ekodoradcy w każdej gminie, przeznaczenia co najmniej 1% wydatków budżetu na dopłaty do wymiany kotłów u mieszkańców, przeprowadzenia inwentaryzacji wszystkich źródeł ogrzewania w gminie oraz wprowadzenia programów osłonowych dla najuboższych w postaci dopłat do wyższych kosztów ogrzewania. Gminy będą także zobowiązane do prowadzenia akcji informacyjnych dotyczących uchwały antysmogowej oraz informowania na swoich stronach internetowych o jakości powietrza oraz stopniach zagrożenia, jeśli te zostaną wprowadzone.

Nawet, jeśli niektóre gminy podejmują działania służące poprawie jakości powietrza, to i tak ich rezultaty mogą być nietrwałe, z powodu braku działań sąsiadów. Dlatego, aby wygrać tę walkę, konieczne jest podjęcie intensywnych prac przez wszystkie samorządy – mówi Tomasz Urynowicz, wicemarszałek Województwa Małopolskiego.

Co z transportem?

W ramach działań naprawczych brany jest pod uwagę także ważny aspekt w kontekście zanieczyszczenia powietrza - transport. Rozważane jest utworzenie stref ograniczonej emisji z pojazdów w obrębie Krakowa oraz Tarnowa. Warunkiem wjazdu do określonej strefy może być spełnienie określonych warunków emisji spalin: dla pojazdów z silnikiem Diesla spełnienie normy emisyjnej EURO 6, a dla silników benzynowych - normy EURO 4. Jednak aby można było wdrożyć te propozycje, wymagane są zmiany w przepisach na poziomie krajowym.

Konsultacje

Szczegółowe propozycje działań naprawczych i obowiązków dla gmin, powiatów, przedsiębiorców oraz wszystkich mieszkańców Małopolski zostaną zaprezentowane podczas spotkań konsultacyjnych:

• 10 stycznia 2020 r. o godzinie 10.00 w Nowym Targu – Spółdzielczy Dom Kultury, Al. Kopernika 12, sala kominkowa;
• 13 stycznia 2020 r. o godzinie 10.00 w Krakowie – Muzeum Armii Krajowej, ul. Wita Stwosza 12;
• 14 stycznia 2020 r. o godzinie 10.00 w Tarnowie – Starostwo Powiatowe, ul. Narutowicza 38, sala sesyjna;
• 15 stycznia 2020 r. o godzinie 10.00 w Krakowie – Hala sportowa 100-lecia K.S. Cracovia, al. Ferdynanda Focha 40, sala konferencyjna;
• 16 stycznia 2020 r. o godzinie 10.00 w Chrzanowie – Powiatowe Centrum Kształceni Ustawicznego, ul. Focha 3, sala audiowizualna;
• 17 stycznia 2020 r. o godzinie 10.00 w Nowym Sączu – Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu, ul. Jagiellońska 33; sala obrad nr 208.

Następnie zostanie przygotowany projekt Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, do którego uwagi będzie można składać w oficjalnych konsultacjach społecznych na przełomie lutego i marca 2020 r.

Aplikacja ekointerwencji już od końca lutego

Do pierwszych dni roku 2020 Małopolanie zgłosili łącznie 1 159 ekointerwencji – podejrzeń o łamaniu przepisów środowiskowych. Najwięcej zgłoszeń pochodziło z gmin: Nowy Sącz (71), Zabierzów (61), Kraków (57), Kalwaria Zebrzydowska (56), Chrzanów (52). Mieszkańców regionu najmocniej dotyka problem spalania odpadów (840 ekointerwencji) oraz działań niezgodnych z uchwałą antysmogową (229 zgłoszeń). Dotychczas odnotowano 512 reakcji na ekointerwencje.

Formularz ekointerwencji jest dostępny od marca ub. roku na stronie: powietrze.malopolska.pl. Za jego pośrednictwem można zgłaszać wszelkie przypadki łamania przepisów środowiskowych. Każda wiadomość zostaje przekierowana do właściwego organu kontroli, jednocześnie urząd marszałkowski prosi o informację zwrotną na temat wyników działań kontrolnych. Pod koniec lutego ekointerwencje będzie można zgłaszać także przez nową aplikację na telefony i tablety.