77. rocznica zakończenia II wojny światowej

II wojna światowa - zakończyła się podpisaniem aktu bezwarunkowej kapitulacji Niemiec 8 maja 1945 r. o 22.30 czasu środkowo-europejskiego. Działania wojenne zostały przerwane o 23.01. Kapitulacja III Rzeszy oznaczała oficjalny koniec wojny w Europie, nadal jednak toczyły się walki z Japonią. Dopiero jej kapitulacja 2 września 1945 r. zakończyła II wojnę światową. Dla wielu państw klęska Niemiec nie oznaczała, niestety, odzyskania wolności. Dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej, także dla Polski, koniec II wojny światowej był początkiem sowieckiego zniewolenia.

Senat dwukrotnie podejmował uchwały upamiętniające zakończenie II wojny światowej, składając w ten sposób hołd „żołnierzom wszystkich armii alianckich i Polakom – żołnierzom, uczestnikom ruchu oporu, członkom Polskiego Państwa Podziemnego, ludności cywilnej – ofiarom II wojny światowej”.

Senatorowie podkreślali, że wojna ta przyniosła nie tylko śmierć i zniszczenie, ale także spustoszenie duchowe, zwątpienie w człowieczeństwo i jego podstawowe wartości. „Tych blisko sześć tragicznych lat było także wielką i zwycięską próbą ludzi i ich charakterów w walce o wolność, godność, solidarność, o wierność zasadom i o narodowy honor” – czytamy w uchwale z okazji 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Senatorowie przypominali, że podczas tej wojny Polska poniosła olbrzymie straty. Zginęło ponad 6 milionów Polaków, a mogiły polskich żołnierzy pozostały na wielu polach bitewnych w Europie, Azji i Afryce.

W uchwałach podkreślono, że Polska była jedynym krajem okupowanym przez III Rzeszę, w którym nie utworzono kolaboracyjnych struktur władz państwowych, politycznych i wojskowych. W Polsce istniał zaś największy i najsilniejszy ruch oporu w Europie, z ewenementem na skalę światową – Polskim Państwem Podziemnym i jego konspiracyjnymi siłami zbrojnymi – Armią Krajową. Polska była też jednym z nielicznych krajów okupowanej Europy, w którym za pomoc Żydom groziła kara śmierci, a pomimo tego to Polaków jest najwięcej wśród osób, którym przyznano odznaczenie „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za ratowanie Żydów z Holocaustu.

W ocenie Senatu podjęty w tych niezwykle trudnych warunkach wojenny wysiłek żołnierza i społeczeństwa polskiego w znaczący sposób przyczynił się do pokonania III Rzeszy. Jednak jej rozgromienie nie zwróciło Polakom wolności. „Jałtańska umowa wielkich mocarstw pozostawiła Polskę w sowieckiej strefie wpływów i odebrała Polakom prawo suwerennego decydowania o własnym losie. Polacy nie poddali się i wywalczyli rzeczywistą niepodległość po 1989 r.” – czytamy w uchwale z okazji 75. rocznicy zakończenia II wojny światowej, podjętej w 2020 r.