Jak ulepszyć przygotowania sportowców i astronautów

W ramach nowego podejścia ocenie i parametryzacji podlegają związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy pracą układu krążenia a aktywnością oddechową. Metody analizy przyczynowej u polskich olimpijczyków zastosowali dr inż. Marcel Młyńczak z Wydziału Mechatroniki PW i dr Hubert Krzysztofiak z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN oraz Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej. Ich prace zostały opublikowane w czasopiśmie "Frontiers in Physiology".

"Nasze wyniki docelowo mają być wykorzystane do profilowania przygotowania sportowców do najważniejszych imprez sportowych, projektowania najbardziej optymalnego indywidualnego planu treningowego, a także umożliwienia analizy trendu w warunkach naturalnych, poza laboratorium" – wyjaśnia dr inż. Marcel Młyńczak.

Badacze przeanalizowali powiązania pomiędzy częstością skurczów serca a częstością i głębokością oddechu. Badania wykonywano podczas przejścia z pozycji leżącej do stojącej. Naukowcy przekonują, że ich podejście pozwoli dopasować najbardziej efektywne treningi do charakteru określonej dyscypliny sportowej. U sportowców zbadano również zależności pomiędzy kluczowymi parametrami kardiologicznymi a pojedynczymi wdechami i wydechami.

"Same różnice w parametrach analizy przyczynowej pozwalają na dobre rozróżnienie pomiędzy sportowcami i grupą kontrolną, a te dodane do tradycyjnej analizy pozwolą na jeszcze dokładniejsze i - co najważniejsze - obiektywne profilowanie dyspozycji sportowca" – tłumaczy dr Młyńczak.

Współpraca dr. Młyńczaka z dr. Krysztofiakiem trwa od 2015 r. i oznacza kompilację doświadczeń oraz wiedzy, inżynierskiej i medycznej. Naukowcy planują badania obejmujące zagadnienia specyficzne dla konkretnych dyscyplin i grup polskich najlepszych sportowców. Są również współautorami badania przeprowadzonego na tzw. analogowych (analogicznych) astronautach.

Załogowe loty kosmiczne wymagają badań w różnych dziedzinach, w tym w neuropsychologii i fizjologii człowieka. Analogowe misje kosmiczne umożliwiają testy w warunkach symulujących lot i przebywanie w przestrzeni kosmicznej. Naukowcy pracowali z analogowymi astronautami w hangarze na lotnisku pod Piłą, gdzie stworzono warunki przypominające misję księżycową. Dane kardiologiczno-oddechowe porównali z wynikami sportowców. Przez 14 dni badano 6 osób - w spoczynku, podczas wysiłku oraz przy wykonywaniu czynności specyficznych dla misji, takich jak kopanie lub naprawianie łazika. Badacze użyli prototypu urządzenia Pneumonitor 2, który umożliwia rejestrację wielu parametrów fizjologicznych. Wyniki astronautów nie odbiegały od normy, choć były zazwyczaj nieco gorsze niż średnia dla sportowców.

Naukowcy ocenili, że nowa metoda może być użyteczna przy planowaniu harmonogramu misji kosmicznych. Zaznaczyli jednak, że wymaga to opracowania nowego rozwiązania technicznego związanego z noszeniem elektrod. Musi ono uwzględniać problemem pocenia się astronautów noszących trójwarstwowe kombinezony. Publikacja na ten temat ukazała się w czasopiśmie Science Direct.

PAP - Nauka w Polsce

Opublikowano: 20.03.2019