31 maja – Światowy Dzień Bez Tytoniu

Palenie tytoniu jest jednym z głównych i najbardziej rozpowszechnionych, znanych czynników ryzyka wielu chorób. Na świecie na choroby spowodowane paleniem tytoniu, co 5 sekund umiera człowiek. Nie istnieje bezpieczna liczba papierosów, które można wypalić.

Dym tytoniowy zawiera kilka tysięcy związków chemicznych (ok. 7 tys.), w tym wiele o działaniu rakotwórczym np.: radioaktywny polon, nikiel, smołę, cyjanowodór, amoniak, formaldehyd oraz tlenek węgla, który tworząc z hemoglobiną kompleks zwany karboksyhemoglobiną sprawia, że krew staje się gorzej natleniona. Narażenie na dym tytoniowy może być rozpatrywane jako narażenie osób palących i tak zwaną ekspozycję środowiskową osób niepalących (palenie bierne).W literaturze naukowej istnieje wiele dowodów na to, że obydwa rodzaje narażenia mają poważne konsekwencje zdrowotne.

Substancje rakotwórcze z dymu papierosowego mogą inicjować proces nowotworowy. Rak płuca występuje niemal wyłącznie u palaczy i osób narażonych na bierne palenie. Silny związek przyczynowo- skutkowo występuje także w przypadku raka krtani, gardła, przełyku, jamy ustnej, miedniczek nerkowych, pęcherza moczowego i trzustki. Ponadto palenie przyczynia się do powstawania min. raka żołądka, nosa, wątroby, miąższu nerki, wargi.


źródło: pixabay.com

Dym papierosowy zwiększa również ryzyko wystąpienia raka jelita grubego, odbytnicy, jajnika, trzonu macicy, trzustki, raka nerki i białaczki szpikowej.

Dym tytoniowy zawiera w swoim składzie wiele substancji o szkodliwym działaniu na układ krążenia. Nikotyna powoduje przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego i skurcz naczyń obwodowych, a tlenek węgla i inne toksyny zawarte w dymie tytoniowym przyspieszają postęp miażdżycy i na wiele sposobów wpływają na stan układu krążenia (np. mogą wywoływać niedotlenienie narządów i tkanek). Palenie tytoniu znacznie zwiększa ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca i nagłej śmierci sercowej. Szacuje się, że ryzyko zawału serca u palacza jest co najmniej dwukrotnie większe niż u osoby niepalącej tej samej płci i wieku. Po roku od zaprzestania palenia ryzyko to zmniejsza się niemal o połowę.


źródło: psse.gda.pl

Równie niebezpieczne jak samo palenie jest bierne palenie. Zwiększa ryzyko wystąpienia takich samych chorób jakie dotykają palaczy. Co roku na skutek biernego palenia umiera około 2 tysięcy osób.

Palenie tytoniu w ciąży stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia potomstwa. Dziecko w łonie matki jest narażone na kontakt z niebezpiecznymi związkami mogącymi negatywnie wpłynąć na jego rozwój.  Toksyny z papierosa przenikają do pokarmu matki.


Dział Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia
WSSE Kraków