Oddawanie krwi: czy każda choroba dyskwalifikuje?

Choć generalnie krwiodawcą może zostać tylko zdrowy człowiek, to jednak warto wiedzieć, że w praktyce nie wszystkie schorzenia muszą nas zdyskwalifikować. 

Na przykład osoby z nadciśnieniem tętniczym mogą oddawać krew w okresie ustabilizowanego ciśnienia, ale decyzja w tej sprawie należy do lekarza. Nadciśnienie >> nie pozwala jednak na oddawanie krwi, jeśli wartości ciśnienia przekraczają poziom 180/100 mm Hg.

Z kolei chorzy na cukrzycę czy też osoby, które kiedykolwiek chorowały na żółtaczkę zakaźną (czyli wirusowe zapalenie wątroby dowolnego typu) nie mogą w ogóle być dawcami krwi. 

Słyszałeś o tzw. badaniu żywej kropli krwi? Nie daj się nabrać! >>

Co czasowo dyskwalifikuje z oddawania krwi

Sporo jest różnego rodzaju okoliczności, które dyskwalifikują potencjalnych dawców krwi jedynie na jakiś czas. Należą do nich m.in.:

• miesiączka (nie można oddawać krwi w jej trakcie i przez 3 dni od jej zakończenia)
• opryszczka (do oddania krwi można zgłosić się po 2 tygodniach od ustąpienia objawów)
• leczenie stomatologiczne (jeśli podczas zabiegu zakładane były szwy nie można oddawać krwi aż przez pół roku)
• ugryzienie przez kleszcza (przez 2 miesiące od ukłucia nie można oddawać krwi)
• przeziębienie lub biegunka (można oddawać krew 2 tygodnie od ustąpienia objawów)
• ryzykowny (przygodny) kontakt seksualny (należy odczekać 6 miesięcy)
• pobyt w kraju tropikalnym (trzeba odczekać od 6 do 12 miesięcy, w zależności od miejsca pobytu)
• przyjmowanie leków (duża część leków dyskwalifikuje z oddawania krwi, ale nie wszystkie – trzeba pytać lekarza). 

Jak się przygotować do oddania krwi 

W trosce o jak najlepszą jakość oddawanej krwi, a  także zdrowie i samopoczucie krwiodawców, lekarze wymagają od nich odpowiedniego przygotowania się do zabiegu (tzw. donacji). Oto najważniejsze związane z tym zalecenia: 

• w ciągu doby poprzedzającej oddanie krwi wypij około 2 l płynów (najlepsze będą woda >> mineralna oraz soki)
• zjedz lekki posiłek (np. pieczywo, chuda wędlina, ser biały, dżem, owoce), unikaj tłustych produktów pochodzenia zwierzęcego (np. masła, kiełbasy, pasztetu, śmietany, jajek), a także dań smażonych - nie należy przychodzić do oddania krwi na czczo!
• na dwie doby przed oddaniem krwi nie pij alkoholu
• pół godziny przed oddaniem krwi nie pal papierosów
• na zabieg przyjdź wyspany i wypoczęty. 

Co warto wiedzieć o krwi

W krwioobiegu dorosłego człowieka krąży około 5-6 litrów krwi. Jest to płynna tkanka, składająca się z krwinek czerwonych, krwinek białych, płytek krwi oraz osocza. Jak wiadomo krew pełni w organizmie człowieka bardzo ważne funkcje, m.in.: transportuje tlen, wodę i substancje odżywcze do wszystkich komórek, broni nas przed infekcjami, a także odprowadza produkty przemiany materii do wątroby, nerek czy płuc. 

Dieta oczyszczająca z toksyn – czy istnieje? >>

Na krew oddawaną przez honorowych krwiodawców czekają przede wszystkim osoby chore (np. na hemofilię), pacjenci przechodzący poważne zabiegi chirurgiczne (np. przeszczepy organów), ale także poszkodowani w nieszczęśliwych wypadkach. W praktyce, potrzeba transfuzji krwi może więc pojawić się w toku życia u każdego z nas.  

Jak często można oddawać krew

Częstotliwość, rodzaj i objętość donacji ustala lekarz, kierując się ogólnym stanem zdrowia dawcy. Generalnie przyjmuje się jednak, że krew może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet. Warto dodać, że przerwa pomiędzy pobraniami nie powinna być krótsza niż 8 tygodni. 

Standardowo, za jednym razem oddaje się 450 ml krwi. Trwa to średnio 8 minut, ale łączny pobyt w miejscu pobierania krwi od zarejestrowania do zakończenia donacji trwa około 1 godziny.

Eksperci przypominają, że wszystkie składniki krwi stale się w naszym organizmie odnawiają, a samo oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne – oczywiście w przypadku ludzi zdrowych. 

Generalnie, krew może oddać każda zdrowa osoba w wieku 18-65 lat, o wadze ciała powyżej 50 kg. Musi ona przejść potwierdzające dobry stan zdrowia badania laboratoryjne i lekarskie. W ramach kwalifikacji krew potencjalnego dawcy jest badana m.in. pod kątem tego, czy nie jest zakażony kiłą, HIV, wirusem żółtaczki zakaźnej B lub C.

Jak wrócić do formy po oddaniu krwi

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o zaleceniach lekarskich dla krwiodawców odnośnie zasad postępowania bezpośrednio po oddaniu krwi: 

• nie pal tytoniu
• pij więcej niż zazwyczaj, wody czy soków owocowych
• unikaj nadmiernego fizycznego wysiłku 
• osoby pracujące w zawodach: pilot, maszynista, kierowca-operator dźwigu, pracujący na wysokości mogą wrócić do pracy po 12-tu godzinach od oddania krwi. 

Na koniec dodajmy, że informacje zawarte w powyższym artykule odnoszą się do oddawania tzw. krwi pełnej, ale warto wiedzieć, że można też oddawać samo osocze lub płytki krwi. 


Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

Źródła: Strony internetowe regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa w Warszawie, Lublinie i Wrocławiu. 

Pełną listę okoliczności dyskwalifikujących >> potencjalnych krwiodawców można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Krwi.


Opublikowano: 
Id materiału: 1444
Fot. PAP/S.Leszczyński