LECZNICZA MOC HUBY

Biała huba, to jedna z nazw białoporka brzozowego (Fomitopsis betulina), zwanego również m.in. porkiem brzozowym, czy też hubą brzozową. Grzyb ten rozwija się wyłącznie na brzozach i ma tak charakterystyczne owocniki, że każdy bez trudu go rozpozna. Są one jednoroczne, zaczynają pojawiać się już latem aż do połowy jesieni.

Białoporek jest pasożytem i saprotrofem, czyli poraża zarówno żywe, zdrowe brzozy, jak i te już zamierające. W trakcie rozwoju w zaatakowanym drzewie, jego enzymy doprowadzają do brunatnej zgnilizny drewna. Tym samym powodują straty w surowcu drzewnym. Jednak jest on bardzo pożytecznym grzybem. Dlaczego? Gdyż ma wiele właściwości leczniczych.

Już w dawnych czasach huba ta była wykorzystywana w medycynie ludowej. I nie jest tu mowa o kilku lub kilkunastu poprzednich pokoleniach. Historia Ӧtzi – człowieka lodu poświadcza, że właściwości białoporka były znane i wykorzystywane już ponad 5 tys. lat temu.

Na co pomocne są odpowiednio przygotowane owocniki? Można je wykorzystać jako chłonny środek opatrunkowy. W dodatku leczenie ran wspomoże zawarta w nim piptamina, która działa odkażająco oraz ma właściwości antybakteryjne i działa jak antybiotyk.

Natomiast herbata lub nalewka przygotowana z owocników przyda się w przypadku stanów zapalnych, problemów z układem pokarmowym i zwalczaniu w nim pasożytów. Napoje te wzmocnią także odporność oraz mają działanie uspakajające, a to dzięki zawartej w nich fenyloetyloaminie. Ponadto różne związki obecne w owocnikach mają działanie bakteriobójcze oraz wspierają walkę z chorobami odkleszczowymi i nowotworowymi.

Kolejnym grzybem z tej grupy jest czarna huba brzozowa, znana także pod nazwami: błyskoporek podkorowy (Inonotus obliquus), błyskoporek ukośny, włóknouszek ukośny, huba skośno rurkowa, guz brzozowy, czyr, czarcie oko czy czaga. Najczęściej występuje ona na brzozach, ale może również rozwijać się na gatunkach drzew liściastych m.in. na buku, olszy, klonie, grabie i topoli. Jest pasożytem i w porażonych drzewach, w przeciwieństwie do poprzednika, powoduje białą zgniliznę drewna.

Grzyb ten wytwarza dwa typy owocników. Jeden z nich to sklerocjum mające postać nieregularnej, przypominającej zwęglone drewno narośli rozwijającej się na pniu. Owocniki te są wieloletnie i rosną bardzo powoli. Drugi rodzaj rozwija się w pobliżu sklerocji, pod korą, dlatego też jest trudny do zaobserwowania. Ma on postać cienkiego, skórzastego lub korkowatego tworu barwy na ogół żółtawo oliwkowej, który może mieć szerokość kilkudziesięciu centymetrów, a długość nawet kilku metrów. Owocniki te rozwijają się tuż przed lub dopiero po obumarciu drzewa.

Błyskoporek podkorowy ma całą gamę właściwości leczniczych. Jego owocniki nie były wykorzystywane leczniczo od tak dawna jak te białoporka. Pierwsze wzmianki o leczeniu tym grzybem pochodzą z ok. XVI w.   Zawarte w sklerocjach błyskoporka związki mają podobne działanie jak w przypadku przedstawionego wcześniej białoporka. Pomocne są m.in. w problemach z układem pokarmowym, wspomagają przemianę materii i poprawiają apetyt. Wspomagają odporność organizmu na infekcje, a także mają działanie przeciwbólowe, antywirusowe i przeciwnowotworowe.

Lecznicze właściwości tych grzybów, które od wieków były wykorzystywane w medycynie ludowej, potwierdzają współczesne badania farmakologiczne. W wielu przypadkach na różne dolegliwości były i są stosowane mieszanki białej i czarnej huby brzozowej.

W sprzedaży dostępne są różnego rodzaju wyciągi, ekstrakty i herbatki. W różnych źródłach można znaleźć przepisy jak przygotować i wykorzystać huby. Należy jednak pamiętać, żeby robić to z rozwagą zwłaszcza, jeżeli nie ma się doświadczenia w tym zakresie. Ponadto błyskoporek podkorowy jest w Polsce objęty ochroną częściową i zbieranie jego owocników bez odpowiedniego zezwolenia jest zabronione.

Łukasz Auguścik

Nadleśnictwo: Kudypy

Opublikowano: 13.02.2019