25.04.2019 20:12 | Źródło: Sztab Główny OPERACJA CZYSTA RZEKA

Operacja Rzeka. Pierwsza i największa skoordynowana akcja sprzątania rzek w Polsce

Operacja Rzeka to nie tylko akcja sprzątania rzek i okolic, to nie tylko odpowiedź na #trashchallenge, choć wpisuje się w ten nurt, chcemy zaangażować wszystkich, którzy czują odpowiedzialność za poprawę stanu środowiska naturalnego w podjęcie konkretnych i wymiernych działań na rzecz natury, przyszłości naszej i przyszłych pokoleń – mówili organizatorzy podczas konferencji prasowej przed finałem, który odbędzie się 2 maja w Janowie Podlaskim. Spodziewają się, że tego dnia około 1000 wolontariuszy z całej Polski weźmie udział w lokalnych zbiórkach śmieci. Zarejestrowano 70 sztabów.

Dlaczego Operacja Rzeka?

Pomysł projektu zrodził się z potrzeby wzięcia odpowiedzialności za Krainę Bugu - kawałek świata, który kochamy. Niezwykłe miejsce, które było, jest i będzie dla nas ważnym odniesieniem. Bug leżący w sercu Podlasia - ostatnia tak duża, w pełni dzika i zachowana w stanie naturalnym rzeka jest ewenementem nie tylko w Polsce, ale też w całej Europie. Swobodnie meandrujący, wartki nurt tworzy unikalny ekosystem, w obrębie którego występuje niespotykana w żadnym innym miejscu fauna i flora. – wyjaśnia Daniel Parol, redaktor naczelny magazynu „Krainy Bugu”, pomysłodawca i organizator Operacji Czysta Rzeka.

Teren nadbużański wyróżnia imponująca i niespotykana mnogość gatunków flory. W obszarze linii brzegowej występuje prawie tysiąc gatunków roślin naczyniowych. Fauna jest równie wyjątkowa i bogata. Nad Bugiem żyje blisko 100 gatunków motyli dziennych (około 70% wszystkich polskich gatunków), 158 gatunków ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych (69% wszystkich gatunków), w samej zaś rzece występuje ponad 40 gatunków ryb (to odpowiednio 57% wszystkich gatunków ryb). Pod ochroną pozostaje prawie 40% powierzchni doliny Bugu rozpostartej od Włodawy po Mircze.

Każdego roku przyroda budzi się wiosną, ale także odsłania ogromne pokłady śmieci, które zalegają w zaroślach, zagajnikach i na polanach przylegających do koryta rzeki. Nie mogąc na to bezczynnie patrzeć, postanowiliśmy zrobić coś, co wydaje nam się oczywiste. Zorganizowaliśmy akcję, której celem jest pozbycie się efektów bezmyślności człowieka - śmieci. Butelek, puszek, opon, kartonów. Zwróciliśmy się z prośbą o pomoc do wszystkich ludzi dobrej woli, ogłaszając akcję na Facebooku. Odzew zaskoczył nas bardzo pozytywnie. Nawet w najbardziej optymistycznych scenariuszach nie zakładaliśmy, że w tak krótkim czasie uda nam się zmobilizować pokłady zaangażowania tak wielu osób wrażliwych na stan otaczającej nas przyrody, chcących w bezinteresowny sposób wziąć udział w Operacji Rzeka – dodaje Janek Chrostowski, koordynator kampanii.

Akcja poszerza granice

Początkowo akcja miała dotyczyć jedynie rzeki Bug po polskiej stronie, ale szybko okazało się, że są chętni do propagowania idei w innych regionach. Oprócz ochotników nad Bugiem, także na Białorusi i Ukrainie, zarejestrowano sztaby nad Biebrzą, Narwią, Wieprzem, Liwcem, Supraślem, Tyśmienicą czy nawet Czarną Hańczą i Wisłą.

Operacja porwała nas swoją ideą. Skoro możemy zwiększać świadomość na temat zdrowia psychicznego, to równie dobrze możemy podnosić świadomość względem ochrony środowiska, a przy okazji trochę posprzątać. Wraz z dziećmi ze szkoły im. Samuela B. Lindego z Warszawy zapraszamy do sprzątania Wisły już w ten piątek (26 kwietnia) – mówi Ewa Tchórzewska z warszawskiego sztabu odstresowani.pl, którzy na co dzień zajmują się oczyszczaniem ciała i umysłu ze stresu.

To pierwsza w historii skoordynowana akcja społecznego sprzątania rzek na całej ich długości, z uwzględnieniem dopływów, a także brzegów i okolicy. Ma na celu zaangażowanie lokalnych społeczności, samorządów, organizacji pozarządowych, a także turystów do posprzątania rzeki i terenów wokół, a w ciągu roku do utrzymania tam czystości. To również kampania edukacyjna i społeczna mająca na celu w długiej perspektywie wpływanie na zachowania i postawy wyrażające dbałość o nasze środowisko lokalne, w którym na co dzień żyjemy, z którego korzystamy, i z którego w przyszłości będą korzystać następne pokolenia.

Finał nad Bugiem

Finałowe wielkie sprzątanie zaplanowano 2 maja. Tego dnia wszystkie zarejestrowane sztaby przeprowadzą lokalne porządki w godz. 10.00 do 15.00. Chętni do udziału w akcjach sprzątania mogą jeszcze 28 kwietnia zgłaszać się jako wolontariusze na http://www.operacjarzeka.pl/przylacz-sie/. Sprzątanie będzie odbywać się zarówno na rzece z wykorzystaniem kajaków, łodzi, sprzętu pływającego, jak i na brzegu, gdzie wolontariuszom zostaną udostępnione chwytaki, rękawice i worki. Nietypową wymianę w ramach Operacji Rzeka zaproponowała Anna Jaklewicz, pisarka i podróżniczka.

W moim specjalnym sztabie każdy wolontariusz otrzyma książkę. Dodatkowo podczas finału poprowadzę warsztaty podróżniczo-ekologiczne, by uświadomić, że można żyć inaczej, z poszanowaniem środowiska – zachęca do zaangażowania.

Część artystyczno-rozrywkowa odbędzie w Janowie Podlaskim. Program przewiduje spotkania, wystawy, a także scenę muzyczną, na której wystąpi m.in. Orkiestra Na Zdrowie z Jackiem Kleyffem.

Do udziału w akcji zgłosiło się 70 lokalizacji wzdłuż Bugu i kilku innych rzek. Szczegóły na http://www.operacjarzeka.pl/mapa-sztabow/.

Operację wspierają

W Operacji biorą udział samorządy nadbużańskie, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy oraz największe wypożyczalnie sprzętu pływającego w regionie.

Wspierają ją lokalni liderzy, media i przedstawiciele życia publicznego Jacek Kleyff (utwór ,,Huśtawki” jest hymnem akcji), Andrzej Stasiuk, Adam Nowak i Raz Dwa Trzy, Stanisław Soyka, Urszula Dudziak, Kayah, Anna Maruszeczko, o. Tomasz Dostatni, prof. Stanisław Baj, Aleksander Doba, dr Andrzej Kruszewicz, o. Leon Knabit, Justyna Steczkowska czy dziennikarka Beata Sadowska.

Pomysłodawcą i organizatorem Operacji Czysta Rzeka jest Wydawnictwo 5 Strona - wydawca magazynu Kraina Bugu. Partnerem strategicznym jest Grupa Arche.