Kpt. Wojciech Stypuła spoczął w Panteonie Żołnierzy Wyklętych w Wadowicach

Szczątki pochodzącego z powiatu wadowickiego Wojciecha Stypuły zostały odnalezione w 2018 r. na tzw. Długiej Wyspie w Puszczy Rudnickiej na Litwie, gdzie IPN prowadził poszukiwania w grobach, wskazanych jako zapomniane mogiły żołnierzy Armii Krajowej. Kpt. Stypuła zginął 22 lipca 1944 r. nad rzeką Wisińczą w rejonie solecznickim na Litwie. Świadkiem jego śmierci była Izabella Jasińska-Stankowska „Marianna”, której relacja pomogła odnaleźć zapomniany grób.

IPN był współorganizatorem uroczystości, a na czele licznej delegacji Instytutu stał zastępca prezesa prof. Krzysztof Szwagrzyk, kierujący pionem poszukiwań i identyfikacji. W swoim wystąpieniu mówił o tym, kim był i jak zginął kpt. Stypuła. Przypomniał też słowa jego dowódcy: „Nie zostawimy tam »Bartka«...”. Obietnicy dotrzymać nie zdołał. Sam zginął w walce z Sowietami pół roku później. Dopiero w wolnej Polsce, dzięki pracy ekspertów IPN, możliwe było odnalezienie i sprowadzenie szczątków niezłomnego obrońcy ojczyzny w rodzinne strony.

Minister Wojciech Kolarski odczytał list Prezydenta RP skierowany do uczestników uroczystości i przekazał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski na ręce Wojciecha Banasia, siostrzeńca „Bartka”. W czasie wojny Wojciech Stypuła służył w AK w stopniu porucznika. Pośmiertnie został przez szefa MON awansowany na kapitana. Akt awansu przekazał szef gabinetu politycznego ministra obrony Łukasz Kudlicki.

Uroczystą mszę świętą w wadowickiej bazylice Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny uświetnił Męski Zespół Wokalny Filharmoników Krakowskich. Po zakończeniu nabożeństwa głos zabrał m.in. burmistrz Wadowic Bartosz Kaliński. Dyrektor krakowskiego IPN dr hab. Filip Musiał odczytał list Jana Józefa Kasprzyka, szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. W imieniu licznie zgromadzonej rodziny Wojciecha Stypuły słowa wdzięczności wyraził Wojciech Banaś.

Dalsza część uroczystości odbyła się na cmentarzu komunalnym w Wadowicach, gdzie powstał Panteon Żołnierzy Wyklętych. Szczątki kpt. Stypuły spoczęły w grobie, a zebrani złożyli wieńce i zapalili znicze.

Organizatorzy uroczystości: 11. Małopolska Brygada Obrony Terytorialnej, Urząd Miejski w Wadowicach i Oddział IPN w Krakowie.

Wojciech Stypuła

Urodził się 28 listopada 1904 r. w Tarnawie Dolnej (pow. wadowicki). Ojciec Józef był wiejskim nauczycielem, matka Julia ze Świerczewskich pochodziła z Warszawy. Jej ojciec był uczestnikiem powstania styczniowego, emigrantem w Paryżu i dopiero po zmianie nazwiska wrócił do Warszawy. Z kolei dziadek Bartłomiej Świerczewski walczył w powstaniu listopadowym.

Wojciech Stypuła ukończył czteroklasową szkołę ludową w Zembrzycach, potem uczył się w Gimnazjum im. Marcina Wadowity w Wadowicach, a maturę zdawał w gimnazjum w Żywcu. W latach 1924-1927 ukończył Szkołę Podchorążych w Warszawie i Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej w Toruniu. Służył w 43. pułku piechoty w Kowlu, a po przeniesieniu do rezerwy pływał jako oficer polskiej floty handlowej. W 1932 r. ukończył kurs dziennikarski w Gdyni. Od roku 1933 był instruktorem żeglarskim Akademickiego Związku Morskiego w Jastarni, w którego barwach w sierpniu 1934 r. zajął pierwsze miejsce w regatach w Szwecji. Był także współpracownikiem gen. Mariusza Zaruskiego i jednym z budowniczych floty ZHP.

Od 1936 r. pracował w Warszawie jako dziennikarz. Był autorem książeczek edukacyjnych dla dzieci. Pisał do „Płomyka” i „Płomyczka”. Jest autorem wielu popularnych do dziś wierszyków, m.in. „Miała baba koguta”, „W poniedziałek rano kosił ojciec siano”.

Walczył we wrześniu 1939 r. Jesienią 1939 r. podjął służbę w konspiracji, najpierw w ramach Tajnej Armii Polskiej, potem w Armii Krajowej. Od lipca 1943 r. na Nowogródczyźnie był oficerem Biura Informacji i Propagandy oraz oficerem do zadań specjalnych w sztabie Zgrupowania Nadniemeńskiego AK (w IV batalionie 77. pułku piechoty AK ppor. Czesława Zajączkowskiego „Ragnara”). Uczestniczył w wielu akcjach i potyczkach zbrojnych.

W lipcu 1944 r. walczył z Niemcami w operacji „Ostra Brama” mającej na celu wyzwolenie Wilna. Po otoczeniu żołnierzy AK przez wojska sowieckie został zastrzelony 22 lipca 1944 r. przez NKWD na Długiej Wyspie w Puszczy Rudnickiej. Szczątki Wojciecha Stypuły zostały odnalezione we wrześniu 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej.

opublikowano: 23.07.2021
zdjęcia: IPN w Krakowie /Agnieszka Masłowska /Janusz Ślęzak/

POLECANE: Uroczystości pogrzebowe kpt. Wojciecha Stypuły „Bartka” – Wadowice, 23 lipca 2021;