| Źródło: Wydział do Spraw Komunikacji Krajowej Administracji Skarbowej Biuro Komunikacji i Promocji
KAS w walce z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi
W 2018 roku KAS ujawniła ok. 288 mln szt. papierosów oraz ok 226 ton tytoniu i suszu . Natomiast w okresie styczeń – maj 2019 papierosów - ok. 80 mln szt. a tytoniu i suszu – około 98 ton.
W latach 2017 – 2018 KAS zlikwidowała 134 nielegalne wytwórnie wyrobów tytoniowych (fabryki papierosów i krajalnie tytoniu).
Krajowa Administracja Skarbowa zatrzymuje maszyny i urządzenia służące do nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych jako dowody rzeczowe w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych w sprawach o przestępstwa skarbowe określone w przepisach ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (dalej „kks”), a także w sprawach o przestępstwa z art. 12a ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, dotyczących wytwarzania wyrobów tytoniowych bez wymaganego wpisu do rejestrów. Następnie, w przypadku skierowania aktu oskarżenia do sądu, zatrzymane maszyny i urządzenia stają się dowodami w postępowaniu przed sądem.
Zgodnie z art. 30 § 2 kks sąd może orzec przepadek narzędzi lub innych przedmiotów stanowiących mienie ruchome, które służyło lub mogło być przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego, m.in. w przypadkach przestępstw skarbowych związanych z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi. Należy dodać, że orzeczenie przepadku może dotyczyć również przedmiotów niebędących własnością sprawcy, jeżeli ich właściciel lub inna osoba uprawniona przewidywała, że mogą one służyć lub być przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego albo mogła to przewidzieć przy zachowaniu ostrożności wymaganej w danych okolicznościach (art. 31 § 1a kks). Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na własność Skarbu Państwa (art. 31 § 4 kks).
W celu wykonania orzeczonego przepadku przedmiotów na rzecz Skarbu Państwa sąd przesyła odpis lub wyciąg prawomocnego wyroku naczelnikowi urzędu skarbowego, który przejęte rzeczy ruchome spienięża według przepisów o egzekucji świadczeń pieniężnych w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co wynika z regulacji art. 187 § 1 i art. 188 § 5 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, mających na podstawie art. 178 § 1 kks odpowiednie zastosowanie do wykonywania orzeczeń w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.
Orzekając przepadek przedmiotów sąd może również zarządzić ich zniszczenie, jeżeli ich sprzedaż jest niemożliwa, znacznie utrudniona lub nieuzasadniona lub gdy przedmioty te nie odpowiadają warunkom dopuszczenia do obrotu w kraju (art. 31 § 5 kks). W takim przypadku sąd określa warunki i tryb niezwłocznego zniszczenia przedmiotów przez odpowiedni organ postępowania wykonawczego (art. 179a § 1 kks).
Zgodnie z art. 179 § 6 kks organem postępowania wykonawczego właściwym do wykonania orzeczenia o przepadku przedmiotów jest również naczelnik urzędu celno-skarbowego w zakresie prowadzonych przez ten organ spraw o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Do kompetencji naczelnika urzędu celno-skarbowego należy m.in. prowadzenie spraw o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe związane z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi (art. 133 § 1 pkt 1 kks). Wykonanie orzeczenia o przepadku następuje w trybie i na zasadach określonych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Ponadto przepadek rzeczy stanowiącej przedmiot przestępstwa polegającego na wytwarzaniu wyrobów tytoniowych bez wymaganego wpisu do rejestrów albo służącej lub przeznaczonej do jego popełnienia przewiduje również art. 14a ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych. O przepadku takiej rzeczy może orzec sąd, choćby nie była ona własnością sprawcy.
Nie posiadamy odrębnych danych obejmujących wartość zabezpieczonego mienia dla spraw związanych przemytem czy nielegalną produkcją wyrobów tytoniowych.
Procedowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (UD188), który wprowadza liczne i kompleksowe zmiany w zakresie prawa karnego skarbowego, przewiduje m.in. przepadek przez zniszczenie maszyn służących do produkcji wyrobów tytoniowych, natomiast projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (UD331) procedowany w Ministerstwie Finansów przewiduje m.in. zmianę ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2352), w którym proponowana regulacja dokonuje zaostrzenia sankcji za produkcję i obróbkę alkoholu etylowego i wyrobów tytoniowych wbrew przepisom ww. ustawy.
Jakość zarówno nielegalnych wyrobów jak i ujawnianego surowca jest bardzo niska. Z doświadczenia funkcjonariuszy KAS, którzy likwidują nielegalne fabryki papierosów wynika, że nie tylko wykorzystywany do ich produkcji tytoń jest najgorszej jakości, ale znajdują się tam również trociny, martwe owady czy odchody gryzoni. Podrabiane wyroby tytoniowe mogą posiadać znacznie wyższy poziom substancji smolistych, nikotyny, tlenku węgla, ołowiu, kadmu i arszeniku ponieważ nie podlegają żadnej kontroli jakości. Ciekawostką jest, że zatrzymywane „na gorącym uczynku” osoby obsługujące taką nielegalną produkcję mają przy sobie legalne papierosy.
Odnosząc się do podniesionej kwestii łączenia przestępstw skarbowych polegających na przemycie wyrobów tytoniowych z występkami przeciwko zdrowiu i życiu, należy wskazać, że przepisy prawa karnego przewidują możliwości dokonywania w ten sposób kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynów. Zgodnie z art. 7 § 1 kks kumulatywny zbieg przepisów zachodzi wtedy, jeżeli ten sam czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach kks, co skutkuje przypisaniem sprawcy tylko jednego przestępstwa skarbowego lub tylko jednego wykroczenia skarbowego na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. Natomiast art. 8 § 1 kks przewiduje instytucję tzw. idealnego zbiegu przestępstw. Zgodnie z jego dyspozycją, jeżeli ten sam czyn będący przestępstwem skarbowym bądź wykroczeniem skarbowym wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa lub wykroczenia określonego w przepisach karnych innej ustawy, stosuje się każdy z tych przepisów. Jednakże zasadność stosowania kumulatywnej kwalifikacji prawnej może być rozpatrzona wyłącznie po uwzględnieniu okoliczności konkretnej sprawy.
Wydział do Spraw Komunikacji Krajowej Administracji Skarbowej
Biuro Komunikacji i Promocji
Przesłano: 05.07.2019
Napisz komentarz
Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj