45. rocznica powstania Komitetu Obrony Robotników. "Najważniejsza była solidarność i wsparcie walczących"

- 45 lat po oficjalnym powołaniu Komitetu Obrony Robotników chcemy dzisiaj przede wszystkim podziękować polskim robotnikom, których odwaga, determinacja, gotowość poniesienia potwornych krzywd, zwłaszcza ich rodzin, otworzyły wszystkim Polakom, drogę do niepodległości – powiedział Antoni Macierewicz podczas specjalnej konferencji prasowej w Sali Kolumnowej Sejmu. - Dziękuję wszystkim, którzy wówczas zrozumieli, że najważniejsza jest solidarność i wsparcie walczących, najważniejsza jest możliwość odzyskania niepodległości poprzez odbudowę niezależnych instytucji społecznych, mediów, szkolnictwa, partii politycznych, związków zawodowych - tego wszystkiego, co złożyło się na pracę Komitetu Obrony Robotników, a także wszystkich innych powstałych później struktur podziemnych, ale i tych działających jawnie. To była pierwsza od dziesiątków lat jawna, niepodległościowa struktura organizacyjna – dodał Marszałek Senior.

Minister Naimski przypomniał wydarzenia sprzed prawie pół wieku. - Akcja pomocy dla ludzi więzionych i ich rodzin rozpoczęła się w latem 1976 r. Był to z jeden strony zwykły, naturalny odruch solidarności płynący z moralnego zobowiązania, ale równocześnie wiedzieliśmy wtedy w naszym środowisku „jedynkowym”, że to, co się wtedy zaczęło dziać w Polsce dawało szansę na rozpoczęcie praktycznie drogi do niepodległości. Takiej drogi, która wtedy wydawała nam się bardzo długa. Trzeba było wiary, żeby na nią wstępować. Ale równocześnie wydawało nam się, że tworzenie niezależnych instytucji, bez akceptacji komunistycznej władzy, działających jawnie to droga do samoorganizacji polskiego narodu. I to było źródłem pomysłu stworzenia jawnego Komitetu Obrony Robotników - zaznaczył ówczesny opozycjonista.

Podczas konferencji przekazano informację o powołaniu do życia Fundacji Archiwum Jana Olszewskiego, którego celem będzie ochrona spuścizny po premierze Olszewskim, a także dokumentowanie i popularyzowanie jego biografii, dorobku i działalności. Jan Olszewski był jednym z nieformalnych twórców KOR. Z uwagi na pełnioną działalność zawodową nie mógł do niego oficjalnie przystąpić.

KOR był reakcją na represje, które w 1976 r. spotkały robotników z Radomia, Ursusa i Płocka. Głównym celem Komitetu było niesienie pomocy prawnej i finansowej represjonowanym przez komunistyczne władze robotnikom i ich rodzinom. Protesty (strajki, wiece i demonstracje uliczne) wybuchły w Polsce 25 czerwca 1976 r. po ogłoszeniu dzień wcześniej przez premiera Piotra Jaroszewicza drastycznej podwyżki cen żywności. 23 września 1976 r. 14 osób ogłosiło "Apel do społeczeństwa i władz PRL", informując o powstaniu KOR-u. Sygnatariusze wzywali do: przyjęcia do pracy wszystkich zwolnionych, ogłoszenia amnestii dla skazanych i więzionych za udział w strajkach, ujawnienia rozmiarów zastosowanych represji i ukarania osób winnych łamania prawa. Apel podpisali: Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Ludwik Cohn, Jacek Kuroń, Edward Lipiński, Jan Józef Lipski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Antoni Pajdak, Józef Rybicki, Aniela Steinsbergowa, Adam Szczypiorski, ksiądz Jan Zieja i Wojciech Ziembiński.

opublikowano: 23.09.2021
foto: Kancelaria Sejmu/Łukasz Błasikiewicz