30.03.2020 07:52 | Źródło: Instytut Interwencji Gospodarczych BCC / Business Centre Club

TARCZA ANTYKRYZYSOWA - Instytut Interwencji Gospodarczych BCC

Z wielkim niepokojem odnotowujemy brak uwzględnienia w uchwalonej w sobotę przez Sejm ustawie o Tarczy Antykryzysowej kluczowych propozycji działań ratujących płynność firm i miejsca pracy, które BCC przedstawiał członkom rządu i parlamentarzystom w ciągu ostatniego miesiąca. Z równie wielkim niepokojem odnotowaliśmy wprowadzenie przez Sejm przepisów, mających niewiele wspólnego z ratowaniem gospodarki, tj. rozszerzenie uprawnień prokuratora generalnego, możliwość ingerowania premiera w skład i prace Rady Dialogu Społecznego oraz zmiany w Kodeksie wyborczym. Wprowadzanie tak ważnych regulacji bez konsultacji, z pominięciem ustawowego trybu, wykorzystując okazję, że uwaga wszystkich skoncentrowana jest na ratowaniu życia ludzi i gospodarki jest działaniem nie tylko pozaprawnym, ale także dalece nieetycznym. Warto też podkreślić, że sama konstrukcja ustawy, jej skomplikowanie, konstrukcja niezgodna z zasadami prawidłowej legislacji przeczy idei pomocy przedsiębiorcy, który nie będzie potrafił bez pomocy prawnej skorzystać z przewidzianych w niej instytucji.

Przedstawiamy najbardziej kluczowe kwestie:

1. Pomoc dla przedsiębiorców musi być dostępna natychmiast, na podstawie oświadczenia przedsiębiorcy, na którego weryfikację przyjdzie czas po okresie epidemii. Dotychczasowe zapisy projektu uzależniają wsparcie od biurokratycznych procedur, na które nie czas w tak dynamicznej sytuacji. Niestety, przyjęte przez Sejm poprawki, niczego w tej kwestii nie zmieniły.

2. Wsparcie musi obejmować okres wstecz, co najmniej od 13 marca, gdy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego, a nie od dnia wejścia w życie ustawy, w przypadku specyficznych branż jak np. turystyczna, reklamowa, agencje pracy, nawet od 21 lutego, ponieważ w tym czasie brakowało odpowiednich ustaw i firm działały w realiach luki prawnej.

3. Środki przyznane w ustawie muszą mieć walor „pewności”. Tworzenie przepisów w sposób, w którym organ może przyznać świadczenie, a może go nie przyznać według zasady „kto pierwszy ten lepszy” i do „wyczerpania środków” poddaje w wątpliwość rzeczywisty cel ustawodawcy i wprowadza stan niepewności co do tego kto te środki w rzeczywistości otrzyma.

4. Zwolnienie z danin publicznoprawnych (ZUS-u, podatków) na 6 miesięcy dla wszystkich firm mających problemy ekonomiczne w związku ze skutkami COVID-19, bez ograniczeń co do ich wielkości (pamiętajmy, że sytuacja mikrofirm jest silnie powiązana z kondycją średnich i dużych) i bez warunku uprzedniego niezalegania z płatnościami [które przecież w odpowiednim trybie można wyegzekwować], z gwarancją utrzymania uprawnień dla ubezpieczonych.

5. Zniesienie odpowiedzialności przedsiębiorców za szkody wyrządzone w związku z działaniami władz publicznych mających na celu przeciwdziałanie COVID-19, w tym szczególnie za szkody powstałe w wyniku wykonania przez przedsiębiorcę decyzji lub poleceń władzy publicznej.

6. Zapewnienie przedsiębiorcom środków na pokrycie wydatków i szkód związanych z wykonywaniem obowiązków nałożonych przez władze publiczne związanych z walką z koronawirusem, analogicznie do jednostek samorządu terytorialnego i placówek zdrowia.

7. Objęcie planem pomocy także średnich, a przede wszystkim dużych przedsiębiorców, których wedle obecnych zapisów tarczy wiążą limity pomocy de minimis. To tam będą największe straty i największe zwolnienia pracowników.

8. Umożliwienie wszystkim zmuszonym do tego firmom, wprowadzenia przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy w uproszczony sposób, bez zbędnych procedur. Dopłaty wynagrodzeń w firmach, gdzie przychody spadły o więcej niż 30%, wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem pracowników tymczasowych.

9. Przejęcie przez Skarb Państwa finansowania ubezpieczonym zasiłku chorobowego (obecnie finansują go przez 33 dni płatnicy), w szczególności w przypadku skierowania ubezpieczonego na kwarantannę.

10. Umożliwienie pracodawcom nakazanie wykorzystania zaległych i obecnych urlopów wypoczynkowych przez pracowników.

11. Zdefiniowanie pracy zdalnej oraz wyłączenie odpowiedzialności za zapewnienie bhp jeżeli ta praca odbywa się w miejscu zamieszkania.

12. Okresowe zawieszenie konieczności wpłat w podmiotach, które wdrożyły Pracownicze Plany Kapitałowe i Pracownicze Programy Emerytalne - jest to dodatkowe obciążenie dla firm i pracowników, które w obecnych realiach jest zbędne. Należy również odsunąć w czasie obowiązki związane z wdrożeniem PPK, ponieważ termin został zmieniony tylko dla firm 50+, a pozostałe nadal mają obowiązek przeprowadzenia wdrożeń zgodnie z harmonogramem.

13. Blokowe, a nie wybiórcze, przesunięcie wszystkich terminów związanych z raportowaniem i płaceniem podatków. W obecnym projekcie część obowiązków przesunięto, a innych nie – połapanie się w gąszczu tych zmian jest bardzo utrudnione.

14. Skrócenie terminów zwrotu VAT do najkrótszego możliwego terminu.

15. Uwolnienie środków z rachunków VAT (zablokowanych z uwagi na mechanizm split-payment).

16. Znaczne skrócenie terminu zastosowania tzw. ulgi na złe długi.

17. Zawieszenie trwających i nierozpoczynanie nowych kontroli podatkowych.

18. Rezygnacja z drastycznego ograniczenia poza odsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego pod pozorem ochrony konsumentów, czego skutkiem będzie likwidacja pozabankowej części sektora finansowego oraz – równocześnie – ponad 30 tys. miejsc pracy.

19. Zniesienie ograniczenia handlu w niedziele, ze względu na możliwość dostępu obywateli do niezbędnych im produktów oraz trudną sytuację przedsiębiorców działających w branży handlowej.

20. Zniesienie reguły budżetowej, zwiększenie deficytu budżetowego w celu ratowania gospodarki, wzorem Niemiec, Francji, Włoch.

21. BCC, razem z pozostałymi partnerami społecznymi Rady Dialogu Społecznego, domaga się natychmiastowego wycofania regulacji umożliwiających ingerencję premiera w skład i prace Rady Dialogu Społecznego (usunięcie art. 46 i 80 ustawy). Niezależność i autonomia organizacji związkowych i organizacji pracodawców jest fundamentem dialogu społecznego, zagwarantowanym nie tylko w ustawie, ale także w dokumentach międzynarodowym, w tym w Konstytucji Międzynarodowej Organizacji Pracy i Traktatach Unii Europejskiej.

Sytuacja zdrowotna i ekonomiczna, przedsiębiorstw, obywateli i państwa wyprzedziła już zapisy uchwalonej przez Sejm ustawy. W najbliższych dniach i tygodniach trzeba będzie na bieżąco reagować i nowelizować przepisy składające się na obecną tarczę, a nawet uchwalenie Tarczy Antykryzysowej nr 2.

Kontakty do ekspertów: